تغنى به قرآن: خواندن قرآن با صداى زيبا و آهنگين

[حور العین]

بسم الله الرحمن الرحیم

تغنى به قرآن: خواندن قرآن با صداى زيبا و آهنگين

تغنّى از ريشه «غ - ن - ى» به معناى خواندن با صداى كشيده[1]، زيبا، نازك[2] و آواز طرب‌انگيز[3] و تغنى به قرآن تلاوت قرآن با صداى نيكو و مرجّع است.[4] برخى آن را به قرائت با صداى بلند و نيكو همراه با خشوع، رقّت و اندوه تعريف كرده‌اند.[5] اين اصطلاح برگرفته از روايات[6] رسول خدا(صلى الله عليه وآله)است؛

از جمله روايت مشهور «ليس منّا من لم يتغنّ بالقرآن[7] = كسى كه به قرآن تغنى نكند از ما نيست».

در برخى نقلهاى اين روايت آمده است: «همانا قرآنْ حزين نازل شده است، پس هنگام خواندن آن گريه كنيد؛ يا خود را به حالت گريان درآوريد و به قرآن تغنّى كنيد كه هركس به قرآن تغنّى نكند از ما نيست».[8]

علما از ديرباز در تفسير اين روايت و مراد از تغنّى در آن آراى مختلفى بيان كرده‌اند[9]: بسيارى تغنّى در روايت ياد شده را از ريشه «غِناء» و به معناى خواندن قرآن با صداى زيبا همراه الحان و انغام ولى سازگار با قداست قرآن تفسير كرده‌اند.[10]

--------------------------------

[1]. النهايه، ج‌3، ص‌391، «غناء».
[2]. النهايه، ج‌3، ص‌391، «غناء».
[3]. القاموس المحيط، ج‌2، ص‌1729؛ لسان العرب، ج‌10، ص‌135، «غناء».
[4]. التغنى بالقرآن، ص‌18 ـ 19.
[5]. فنّ الترتيل، ج‌1، ص‌157.
[6]. نك: كنزالعمال، ج1، ص604 ـ 609؛ بحارالانوار، ج‌89، ص190ـ191؛ مستدرك‌الوسائل، ج4، ص‌273 - 274.
[7]. صحيح‌البخارى،ج8، ص209؛ مسند احمد، ج1، ص172؛ امالى، ج‌1، ص‌24.
[8]. سنن ابن ماجه، ج‌1، ص‌424؛ امالى، ج‌1، ص‌25؛ مجمع‌البيان، ج‌1، ص‌46؛ كنزالعمال، ج‌1، ص‌608.
[9]. نك: فتح البارى، ج‌9، ص‌59 ـ 60؛ امالى، ج‌1، ص‌24 ـ 28؛ تفسير قرطبى، ج‌1، ص‌10 ـ 17.
[10]. نك: نظرات فى علم التجويد، ص‌48 ـ 51.