<<آيات و احاديث و حكايات و اشعار درباره توبه>>

[seyed yasin]

حضرت صادق(ع): نیست بنده ای که گناهی کند سپس پشیمان گردد جز اینکه خداوند قبل از آنکه آن شخص به زبان از او طلب آمرزش و استغفار کند او را می آمرزد. اصول کافی جلد 2 صفحه 427
رسول خدا(ص): توبه دری دارد که پهنای آن به اندازه وسعت مشرق تا مغرب است و تا خورشید از مغرب طلوع نکند، این در بسته نمی شود.
نهج الفصاحه صفحه 177
حضرت صادق(ع): روز قیامت در موقف سنجش اعمال، هرگاه شخص گناهکار در مقام عذرخواهی بگوید: پروردگارا نادان و بی خبر بودم اسیر شهوت و غضب بودم گرفتار هوی و هوس بودم و در مقاومت شیطان عاجز بودم. در جواب تمام عذرهایش به او گفته شود مگرنه این است که باب توبه را بر تو گشود بودیم؟آیا سختگیری شده بود؟ آیا برای توبه شرائط سخت و بیرون از قدرت قرار داده بودیم؟
حضرت کاظم(ع): دوست ترین بندگان در پیشگاه خدا آنهائی هستند که وقتی در فتنه گناه واقع می شوند بسیار توبه کنند. اصول کافی ج 2 صفحه 432
امیرالمومنین(ع): عجب دارم از کسی که از رحمت خدا ناامید می شود و حال آنکه محو کننده گناهان را در اختیار دارد. از حضرت پرسیده شد : محوکننده گناهان چیست؟ فرمودند: توبه و استغفار و نیز فرمود: خود را با استغفار معطر و خوشبو سازید تا بوهای بَدِ گناهان شما را رسوا نکند. عین الحیوة صفحه 187
رسول خدا(ص): هیچ کس نزد خدا محبوبتر از جوانِ توبه کار نیست. نهج الفصاحه صفحه 554
رسول خدا(ص): گاهی بنده ای گناهی می کند و به واسطه آن به بهشت می رود. زیرا گناهانش پیوسته در خاطرش است و او بخاطر همین دائم در حال پوزش واستغفار از خدا می باشد. نهج الفصاحه صفحه 231

[seyed yasin]

روزى آقا رسول اكرم (ص ) از كوچه اى مى گذشتند؛ اتفاقا يكى از مسلمانها شيشه شرابى در دست داشت وارد همان كوچه اى شد كه حضرت داشتند ميگذشتند تا حضرت رسول خدا (ص ) را ديد مى آيد خيلى ترسيد، گفت الا ن است كه آبرويم بريزد (زيرا به حضرت خيلى علاقه داشت ) گفت خدايا غلط كردم توبه كردم و ديگر لب به خمر و شراب نمى زنم فقط مرا جلوى حضرت رسول اكرم (ص ) رسوا نكن .
وقتى كه نزديك حضرت شد. حضرت رسول اللّه (ص ) فرمود: در اين شيشه چيست ؟ از ترس گفت آقا سركه است . آنحضرت فرمود: اگر سركه است قدرى در دست من بريز حضرت دست مبارك را پيش برد.
آن مرد هم شيشه را برگردانيد يك وقت متوجه شد كه مقدارى سركه در دست حضرت ريخته شده . مرد به گريه در آمد و گفت يا رسول اللّه قسم بخدا كه در اين شيشه شراب بود ولى چون توبه كردم و از خدا خواستم كه مرا رسوا نكند خدا هم توبه مرا قبول كرده و دعايم را مستجاب فرموده .
حضرت رسول اكرم (ص ) فرمود: چنين است حال كسى كه توبه كند از گناهان خود و خداوند متعال تمام سيئات و بديها و زشتى هاى او را تبديل به حسنه و خوبى فرمايد: اولئك يبدّل اللّه سيّئاتهم حسنات .
اى پادشاه كون و مكان اى اله من
لطفت ز مهر شامل حال تباه من
من مستحق دوزخم از كرده هاى خويش
واحسرتا اگر تو نبخشى گناه من
در حشر گر تو پرده زكارم برافكنى
محشر بود سياه ز روى سياه من
آندم كه جز عطاى تو كس را پناه نيست
خواهم كه هم عطاى تو باشد پناه من
يك شب به طاعت تو نياورده ام صبح
بيهوده رفت روز و شب و سال ماه من
اعضاى من كه غير گنه نيست كارشان
اى واى گر شوند به محشر گواه من
ترسم كه روز حشر ز بسيارى گناه
نزد تو هيچ كس نشود عذر خواه من
من لايق جنان نيم اى واى پس اگر
روز جزا جحيم نشود جايگاه من

[seyed yasin]

سوره تحریم آیه 8 : ای کسانی که ایمان آوردید، به سوی خدا توبه کنید توبه ای نصوح امید است که او بپوشاند گناهان شما را و شما را وارد باغهائی در بهشت کند که در زیر آن نهرهای زیبا جاری است
حضرت صادق(ع): ابوالصباح کنانی گوید از حضرت صادق(ع) درباره قول خدای تعالی سوره تحریم آیه 8 پرسیدم فرمودند: منظور از توبه نصوح این است که
بنده از گناه توبه کند و تصمیم بگیرد که دیگر به آن گناه باز نگردد. اصول کافی جلد 4 صفحه 168
حضرت رضا(ع): کسی که از گناهی توبه کند در حالی که از آن دست برنداشته و آن را بجای می آورد همچون مسخره کننده پروردگار خویش است.
اصول کافی جلد 4 صفحه 172
حضرت صادق(ع): توبه از گناهان شرایطی دارد که از جمله آنها عبارتند از:
1- همواره انسان در برابر خدا اعتراف کند به گناهانی که انجام داده که این یادآوری او را از غرور و ارتکاب دوباره گناهان باز می دارد.
2- پشیمانی واقعی از گناهانی که قبلاً انجام داده است.
3- از اینکه در مابقی عمر مجدداً مرتکب گناه شود، ترسان باشد.
4- از اینکه خلاف امر خدا را انجام داده و نتوانسته اطاعت خدا را بکند، گریان و متاسّف باشد.
5- همواره نفس خود را از میل به شهوات باز دارد.
6- آنچه از واجبات به گردن او مانده قضایش را بجای آورد و حقوقی را که بر عهده دارد به جای آورد.
7- از هم نشینان و دوستان بد دوری کند.

[seyed yasin]

حضرت صادق(ع): ابوبصیر گوید: به امام(ع) گفتم: معنی توبه نصوح چیست؟ فرمود: یعنی توبه از گناهی که هرگز دیگر به آن بازنگردد گفتم: پس کدامیک از ماست که بتواند این کار بکند فرمود: ای ابوبصیر به راستی که خداوند آن بندگانش را که زیاد فریب بخورند و زیاد توبه کنند را دوست می دارد.
اصول کافی جلد 2 صفحه 432
امیرالمومنین(ع): شخصی در حضور مولا علی(ع) گفت: استغفرالله. حضرت فرمودند: ساکت باش مادرت به عَزایت گریه کند. آیا می دانی استغفار چیست؟
استغفار کار مردان عالی مقام است که شش شرط دارد:
1- پشیمانی و حسرت از اعمال گذشته
2- عزم بر ترک گناه برای همیشه
اداء کردن حقوق مردم که بر عهده اش است اداء کردن حقوقی که از جانب خدا بر او واجب بوده و قضاء شده
آنچه از گوشت بدنش از حرام روئیده با گرسنگی و غم و اندوه و گریه بر گناهان آبش کند تا پوست به استخوان رسیده و از نو گوشت بروید
زحمت عبادت را به خود بچشاند چنانچه خوشی و شیرینی گناه را به خود چشانده است. وسائل الشیعه ج 11 صفحه 361
امام باقر(ع): هر گناه نشانه های توبه از توبه کنندگان آشکار نگردد، او توبه کننده حقیقی نیست و آن نشانه اینهاست:
1- آن کسانی که ادعای حقی بر او دارند، را راضی کند.
2- نماز و سایر اعمال دینی اش که قضاء شده اعاده نماید
3- در برابر مومنان و بندگان متواضع باشد
4- خود را از هواهای نفسانی و شهوانی حفظ کند.
میزان الحکمه ج 1 ص548

[seyed yasin]

در كتاب روضات الجنات نوشته است :
روزى آقا امام موسى بن جعفر (ع ) در بغداد از كنار منزل بُشر عبور ميكرد صداى ساز و نواز و آواز داخل خانه بگوش حضرت رسيد در اين موقع كنيز بُشر براى ريختن خاكروبه از منزل خارج شد. آقا حضرت موسى بن جعفر (ع ) فرمود: اى كنيز صاحب اين خانه بنده است يا آزاد؟!
كنيز گفت : حُرّ و آزاد است . حضرت فرمود: راست ميگوئى اگر بنده مى بود از مولاى خود ميترسيد.
كنيز وارد منزل شد. بُشر بر سر سفره شراب نشسته بود، علت تاءخير او را پرسيد؟! گفت شخصى از كنار خانه شما رد مى شد از من سؤ ال كرد صاحب اين خانه عبد و بنده است يا حُرّ و آزاد.
گفتم : آقا حُرّ و آزاد است .
فرمود: آرى اگر بنده بود از آقاى خود ميترسيد.
اين سخن حضرت چنان در قلب بُشر تاءثير كرد كه سر از پا نشناخت با پاى برهنه از منزل خارج شده خود را به آقا موسى بن جعفر (ع ) رساند و از كرده خود پشيمان شد و به دست حضرت توبه كرد و از گذشته هاى خود پوزش خواسته و با چشم گريان بازگشت . از آن روز ببعد اعمال زشت خود را ترك كرد و از جمله زهاد و عرفاء قرار گرفت و گويند چون با پاى برهنه از پى حضرت موسى بن جعفر (ع ) دويد و با اين حال توبه كرد او را بُشر حافى (پابرهنه ) لقب دادند.
يا رب مرا به رحمت بى منتها ببخش
از خود عطا بياور واز من خطا ببخش
شد ننگم از چه مايه بد نامى بشر
يا رب مرا بفخر بشر مصطفى ببخش
ميخواند مصطفى بوجود على تورا
يا رب مرا بمرتبه مرتضى ببخش
زهرا حبيبه تو و بنت حبيب تو
يا رب مرا برتبه خيرالنساء ببخش
بعد از على بخلق حسن مقتدا بود
يا رب مرا بحرمت آن مقتدى ببخش
در كربلا حسين على تشنه شد شهيد
يا رب مرا به تشنه لب كربلا ببخش
دارند انبياء به برت قرب و منزلت
يا رب مرا بمنزلت انبياء ببخش
عصيان من اگر شده سَدِّ دعاى من
يا رب مرا بحالت اهل دعا ببخش

[seyed yasin]

سوره فرقان آیه 70 : و آن کسانی که از گناهان توبه کنند و با ایمان به خدا عمل صالح به جای آورند، پس خداوند گناهان آنها را می آمرزد و
گناهانشان رابه نیکیها تبدیل می کند.زیرا که خداوند در حق بندگانش بسیار آمرزنده و مهربان است.
حضرت صادق(ع): هنگامی که بنده ای توبه حقیقی کرد خداوند او را دوست می دارد و در دنیا و آخرت گناهان او را می پوشاند و هر چه از گناهان که دو فرشته موکل بر او برایش نوشته اند از یادشان ببرد و به اعضای بدنش وحی می کند که گناهان او را پنهان کنید و به نقاطی از زمین که او در آنجا گناه کرده است فرمان می دهد که گناهان او را پنهان کنید. اصول کافی جلد 4 صفحه 173
سوره انفال آیه 38 : بگو ای پیغمبر به کسانی که کافر شدند اگر پایان دهند بر گناهان و کردار زشت خویش که در گذشته کردند و توبه کنند، پس می آمرزد
خداوند گناهان پیشین ایشان را.

[seyed yasin]

پیامبر اکرم (ص): گروهی نزد رسول خدا(ص) آمدند و عرض کردند: ای رسول خدا(ص) ما در زمان جاهلیت اعمال زشتی انجام داده ایم و اکنون که ایمان
آورده ایم از آن اعمال خویش پشیمان هستیم حال خدا با ما بعد از مرگ چگونه برخورد می کند؟ حضرت در پاسخ فرمودند: خداوند از قلوب شما آگاه است اگرشما واقعاً از گناهان گذشته خویش ناراحت باشید و از هم اکنون که ایمان آورده اید تصمیم داشته باشید که به آن گناهان باز نگردید خداوند طبق همین نیت با شما برخورد می کند و گناهانی را که شما در گذشته انجام دادید را هم می آمرزد
اصول کافی جلد 3
سوره اسری آیه 25 : و پروردگار شما به آنچه در نفسهای شماست داناتر است اگر نیکوکار شدید، پس او برای گروندگان آمرزنده می باشد.

[seyed yasin]

در بحار الانوار باب الخوف الرجاء مرحوم علامه مجلسى رضوان اللّه تعالى عليه دارد: در بنى اسرائيل مردى بود كه كفن دزدى مى كرد، همسايه اى داشت كه او را ميشناخت يك روز مريض شد و ترسيد بميرد و كفن او را بدزدد براى همين خاطر كفن دزد را طلبيد و باو گفت : من چطور همسايه اى براى تو بودم ؟ كفن دزد گفت : خوب همسايه اى بودى . گفت : از تو يك درخواست دارم ؟! گفت : بفرمائيد من در خدمت شما هستم هركارى دارى انجام ميدهم . مرد همسايه رفت و دو كفن آورد و گفت : هر كدام را دوست دارى و بهتر است براى خودت بردار. تا مرا در كفن ديگر بپوشانند و چون مرا دفن كردند قبر مرا نشكاف و مرا برهنه نكن . كفن دزد نپذيرفت و گفت اين حرفها چيست من خدمت گذار شما هستم . ولى مرد همسايه با اصرار كفن بهتر را به او داد و رفت .
مرد همسايه از دنيا رفت و دفنش كردند. كفن دزد گفت مرده كه شعورى ندارد كه بفهمد من خُلف وعده با او كرده ام ، ميروم و كفن او را ميدزدم . پس قبرش را شكافت و چون خواست او را برهنه كند، صيحه شديدى شنيد كه ميگويد: نكن . از ترس او را برهنه نكرد و قبرش را پوشانيد. و تا هنگام مردن پشيمان و ناراحت بود، يك روز كه در حال احتضار بود و فرزندانش دور بسترش جمع شده بودند گفت : اى فرزندان من ، من چطور پدرى براى شما بودم ؟ گفتن : خوب پدرى بودى گفت : پس يك در خواستى از شما دارم و آن هم اينست كه هروقت از دار دنيا رفتم بدنم را آتش بزنيد و خاكسترم را بباد دهيد نصفى را در دريا و نصفى را در صحرا بريزيد، زيرا من گناهى كرده ام كه شايد خدا به خاطر اين كار از سر تقصير من در گذرد در حالى كه من توبه كرده ام اما نمى دانم مورد قبول قرار گرفته يا نه ، بچه هايش ‍ اول قبول نمى كردند ولى با اصرار موافقت كردند.
كفن دزد مُرد و بچه هايش به ناچارى جسدش را آتش زدند و طبق وصيتش عمل نمودند، خداوند متعال خاكسترهاى متفرقه بدن او را جمع نمود و زنده اش كرد و فرمود: چه چيز سبب اين شد كه تو چنين وصيتى كردى ؟ گفت : بعزت و جلالت قسم ترس از عذابت مرا بر اين وصيت وادار نمود.
خداوند متعال خطاب فرمود: منهم بخاطر اينكار ترا بخشيدم و ترس ‍ تو را به امن مبدل كردم و طلب كارانت را راضى خواهم كرد.
از اين داستان فهميده مى شود كه هرگاه گنهكارى از گناهش پشيمان شود و از عذاب الهى بترسد خداوند هم او را خواهد آمرزيد و خصمائش را از او راضى خواهد فرمود.

[seyed yasin]

اى خالقى كه صانع ارض و سما توئى
معبود كائنات ز شاه و گدا توئى
چشم اميد سوى تو دارند ممكنات
آنكس كه بوده است و بود با بقا توئى
در ورطه مهالك و آن هم صعب و سخت
يارى دهنده همه در هر كجا توئى
در تنگناى قبر و بتاريكى سحر
يار و انيس و مونس و نور ضيا توئى
در روز حشر و وقت حساب و دم صراط
ديّان دين و حاكم يوم الجزا توئى

[seyed yasin]

سوره توبه آیه 5 : پس اگر توبه کردند و نماز را برپا داشتند و مال خود را پاک کردند همانا خدا را آمرزنده و مهربان می یابند