- دسته دوم:
مراجعی که فقط چهار راه اول را قبول دارند و حکم حاکم را در این مورد نافذ و لازم الاجرا نمی دانند.
------------------------------------------------------
1- آیت الله سید علی سیستانی:
ایشان نیز در خصوص راه ثابت شدن اول ماه آورده است که اول ماه با چهار چیز ثابت مى شود:
اول آن که خود انسان ماه را ببیند.
دوم عـده اى کـه از گـفته آنان یقین یا اطمینان پیدا مى شود , بگویند ماه را دیده ایم و همچنین است هر چیزى که به واسطه آن یقین یا اطمینان حاصل شود.
سـوم، دو مـرد عادل بگویند که در شب ماه را دیده ایم , ولى اگر صفت ماه را بر خلاف یکدیگر بگویند , اول مـاه ثابت نمى شود , و هم چنین است اگر شهادت آنان مبتلا به معارض - یا در حکم معارض - باشد مثلا اگـر گروه زیادى از مردم شهر استهلال نمایند , ولى بیش از دو نفر عادل کسى دیگر ادعاى رؤیت ماه را نـکـنـد , یا آن که گروهى استهلال کنند , و دو نفر عادل از میان آنان ادعاى رؤیت کنند , و دیگران رؤیت نـکنند , حال آن که دو نفر عادل دیگر در میان آنها باشد که در دانستن جاى هلال و در تیزبینى و در دیگر خصوصیات مانند آن دو عادل اول باشند , در این چنین موارد اول ماه به شهادت دو عادل ثابت نمى شود.
چـهـارم، سى روز از اول ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن اول ماه رمضان ثابت مى شود , و سى روز از اول رمضان بگذرد که به واسطه آن , اول ماه شوال ثابت مى شود.
این مرجع تقلید معتقد است که اول ماه به حکم حاکم شرع ثابت نمى شود و رعایت احتیاط اولى است همچنین اول مـاه بـا پیشگویى منجمین ثابت نمى شود ، ولى اگر انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا کند باید به آن عمل نماید و یا حتی بلند بودن ماه یا دیر غروب کردن آن دلیل نمى شود که شب پیش ، شب اول ماه بوده است و همچنین اگر ماه طوق داشته باشد ، دلیل نمى شود مال شب سابق بوده است.
2- آیت الله وحید خراسانی:
ایشان نیز اثبات اول ماه را به چهار روش می داند:
اول، آنکه خود انسان ماه را ببیند.
دوم، عده ای که از گفته آنها یقین حاصل می شود، بگویند ماه را دیده ایم، و همچنین است هرچیزی که به واسطه آن یقین و اطمینان حاصل شود.
سوم، دو مرد عادل بگویند که در یک شب ماه را دیده ایم، ولی اگر صفت ماه را برخلاف آن بگویند، اول ماه ثابت نمی شود، و همچنین اگر قابل تصدیق نباشد ، مثل اینکه آسمان صاف باشد و تعداد استهلال کنندگان زیاد باشند و غیر از این دو هر چه دیگران دقت کنند نبینند.
چهارم، سی روز کامل از اول ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن اول ماه رمضان ثابت می شود و سی روز از اول ماه رمضان بگذرد که به واسطه آن اول ماه شوال ثابت می شود.
این مرجع تقلید معتقد است که ثبوت اول ماه به حکم حاکم شرع محل اشکال است.
---------------------------------------------------------
نکته مهم:
البته همانطوری که قبلا هم عرض شد، مقلدین مراجع دسته دوم هم اگر از راه های قبلی به یقین نرسیدند و از حکم حاکم به یقین رسیدند، برایشان حجت هست.
.