در آخرین ماه رمضان پیش از ظهور حوادثی به وقوع میپیوندد که حکایت از نزدیکی بسیار ظهور دارد.
آنچه در این ماه اتفاق میافتد، در حقیقت اولین گامها برای ظهور است که به بیان آنها خواهیم پرداخت.
خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی در زمان غیر عادی
یکی از مظاهر قدرت الهی که در قالب سنن معجزات جلوه نمایی کرده و اشاره مخصوصی را برای توجه آن دسته از مؤمنان که مخلصانه منتظر ظهور بودهاند، به ارمغان میآورد؛ کسوف خورشید در روز سیزدهم یا چهاردهم ماه رمضان و خسوف ماه در بیست و پنجم همان ماه است.
«ثعلبه ازدی» از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که فرمودند: « دو نشانه پیش از ظهور قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف خواهد بود: خورشید گرفتگی در نیمه ماه رمضان و ماه گرفتگی در آخر آن. به حضرت عرض کردم: یابن رسول الله! خورشید در انتهای ماه کسوف میکند و ماه در نیمه آن خسوف. حضرت فرمودند: خودم میدانم چه میگویم؛ این دو نشانهای است که از زمان فرود آمدن آدم (از بهشت به زمین) سابقه نداشته است».1
خسوف ماه معمولاً به خاطر قرار گرفتن زمین در میان خورشید و ماه رخ میدهد که زمان آن نیز در نیمه ماههای قمری است. کسوف خوشید هم اغلب زمانی است که ماه میان زمین و خورشید قرار گیرد و زمان آن هم در آخر ماههای قمری است.
چنین حادثهای که دچار بدأ هم نخواهد شد، در زمانی غیر از زمان عادی آن (بنا برگفته روایات) با فرض احتمالات زیر ممکن میشود:
1. این قضیه معجزه گونه و از طریق یکی از اسباب و علل عادی و ناشناخته انجام شود؛ البته با اختلافی ساده و آن هم آگاهی ما از زمان وقوع آن است که البته طریقه حدوث این اعجاز یا کیفیت شکل گیری را نمیتوان تصور کرد.
همین قدر کافی است که بدانیم این معجزه انجام میشود؛ آن هم معجزهای که از زمان هبوط حضرت آدم علیه السلام تا کنون سابقه نداشته است و از این رو، محاسبات ستاره شناسان را برهم میزند.
2. به واسطه ممانعت جسمی بزرگ رخ میدهد؛ ممکن است یکی از اشیای سرگردان در فضا (بنا بر گفته دانشمندان) به منظومه شمسی نزدیک شده و با قرار گرفتن در مقابل خورشید، مانع رسیدن آفتاب به زمین شود و کسوف پس از ده روز پیش بیاید و همین شیء در اواخر ماه نیز که ماه به شکل هلال دیده میشود، در برابر آن قرار گیرد و بر حسب سرعت و حجم آن شیء، خسوف کلی یا جزیی رخ دهد.
از جمله نشانههایی که برای ظهور ذکر شده است و با این بخش از مطالب نیز بی ارتباط نیست، این است که نور خورشید از زمان طلوعش تا 23 از طول روز ناپدید میشود که این، به جهت آن است که شیء فضایی بین خورشید و زمین قرار گرفته و به مدت 23 از طول روز، مانع رسیدن آفتاب به زمین میشود 2 که بالطبع با کسوفی که از یک تا سه ساعت طول میکشد، متفاوت است.
«ثعلبه ازدی» از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که فرمودند: « دو نشانه پیش از ظهور قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف خواهد بود: خورشید گرفتگی در نیمه ماه رمضان و ماه گرفتگی در آخر آن
3. به جهت تغییرات درونی خود خورشید؛ ممکن است انفجارهای عظیم یا تغییرات فیزیکی خاصی در خورشید پدید آید، طوری که مدت مشخصی، اشعه خورشید به اطراف پراکنده نگردد و یا اینکه انفجارهای پشت سر هم ماه رمضان در خورشید، کسوف اواسط ماه را به دنبال داشته باشد و در آخر ماه که از ماه هلالی بیش پیدا نیست، خسوف را ضمیمه کنیم، میتوان آنها را هم با این احتمال توجیه کرد: توقف خورشید در زمان سفیانی ممکن است که ناشی از انفجاری قوی در خورشید باشد که مانع حرکت کردن خورشید شود یا حرکت آرامی که مانند بازگشت عمل آن برای مدت دو یا سه ساعت باشد یا ظاهر شدن بدنی نمایان در قرص خورشید هم ممکن است ناشی از انفجاری قوی در خورشید باشد که وقتی در سطح خورشید گسترش یابد، به شکل سینه و صورت انسان به نظر برسد.
دانشمندان متأخر به حدوث چنین جریانی در خورشید که در حدیث هم میتوان تأکید بر چنین مطلبی را یافت، اشاره کردهاند. امام علی علیه السلام طی حدیثی طولانی پس از ذکر صیحه و ندای آسمانی ماه رمضان میفرماید: « از فردای آن، هنگام ظهر خورشید رنگارنگ و سپس زرد شده و در نهایت سیاه و تاریک میشود».3
تاریکی خورشید، دلیل روشنی برای وقوع خسوف ماه در روز بیست و پنجم آن ماه رمضان است و شاید این تفسیر، بهترین تفسیر علمی و نزدیکترین احتمال به واقعیت باشد که احدی پیش از این، به آن اشاره نکرده است و پس از تفکر جدی و عمیق در باب نشانههای ظهور و آیات آسمانی که الزاماً نباید این حوادث معجزه باشند، حاصل شده است. 4