سوره عبس یا «السفر»، « اعمی»1 هشتادمین سوره قرآن كریم است كه مكی و 42 آیه دارد.
محتواى سوره
محتواى این سوره را مى توان در پنج موضوع خلاصه كرد:
1ـ عتاب شدید خداوند نسبت به كسى كه در برابر مرد نابیناى حقیقت جوبرخورد مناسبى نداشت .
2ـ ارزش و اهمیت قرآن مجید. 3ـ كفران و ناسپاسى انسان در برابر نعمتهاى خداوند. 4ـ بیان گوشه اى از نعمتهاى او در زمینه تغذیه انسان و حیوانات براى تحریك حس شكرگزارى بشر. 5ـ اشاره به قسمتهاى تكان دهنده اى از حوادث قیامت و سرنوشت مؤمنان وكفار در آن روز بزرگ .
فضیلت و خواص سوره عبس
نامگذارى آن به "عبس" به تناسب نخستین آیه سوره است .
رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم فرموده اند: هر كس سوره عبس را قرائت نماید روز قیامت در حالی خواهد آمد كه شادمان و خندان است. 2
امام صادق علیه السلام نیز فرمودند: هر كس سوره عبس را قرائت نماید در بهشت زیر پرچم و سایه خداوند و مشمول كرامت خداوند خواهد بود و این كار كوچكی نزد خداوند است.3
همچنین از ایشان نقل شده است: هر كس هنگام بارش باران این سوره را قرائت نماید خداوند به تعداد قطرات باران گناهانش را می آمرزد. 4
شأن نزول سوره
در مجمع البیان روایت از امام صادق(ع) نقل شده است که این سوره در باره مردی از بنی امیه نازل شد که نزد پیامبراکرم(ص) بود و ابن ام مکتوم آمد و وقتی ایشان را دید خود را جمع و جور کرد و رو ترش کرد و صورتش را از ایشان بر گرداند. و خداوند این داستان را حکایت کرده و سر زنش نموده است. 5
آثار و بركات سوره
1) مصون ماندن از خطرات
امام صادق علیه السلام می فرماید: اگر مسافر در راهش سوره عبس را قرائت نماید از خطرات پیش رویش در سفر باز داشته می شود.
همچنین فرموده اند: هر كس سوره عبس را بر كاغذ یا پوست سفیدی بنویسد هر جا كه می رود همراه خود داشته باشد در راهش جز خیر و خوبی نمی بیند و از خطرات به اذن خداوند در امان است.6
2) پیدا شدن گمشده
مرحوم كفعمی در كتاب خود آورده است كه قرائت این سوره موجب پیدا كردن گم شده و بازگشت غایب می شود.7
پی نوشت ها :
(1) درمان با قرآن، ص136
(2) مجمع البیان، ج10، ص263
(3) ثواب الاعمال، ص121
(4) مستدرک الوسائل، ج6، ص210
(5) تفسیرالبرهان، ج5، ص580
(6) - ر. ک . المیزان ج20 ، ذیل آیات 1 – 16 ، سوره عبس بحث روایی
(7) المصباح کفعمی، ص182
منابع : پایگاه حوزه ، پایگاه اینترنتی انهار، پایگاه اسک دین
فرآوری: محمدی
بخش قرآن تبیان