▐★*★*★ ▐گفتگو با سوره مبارکه جاثيه ▐★*★*★ ▐
گفتگو با سوره ی مباركه جاثيه
حمد و ثنا شايسته‌ي خداوندي است كه قرآن را چراغ هدايت و روشني‌بخش طريق معرفت قرار داد و بار ديگر چشمان مشتاق ما را به ديدار يكي ديگر از درّهاي گرانقدر اين مصحف آسماني منور ساخت.
- در آغاز از محضر ايشان خواهشمنديم خود را براي متمسكين به قرآن معرفي نمايند؛
نام من جاثيه است و چهل‌و‌پنجمين سوره قرآن مي‌باشم. من در شهر مكه‌ي مكرمه بر وجود اختر تابناك نبوت محمد مصطفي صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نازل گشته‌ام و داراي 36 آيه مي‌باشم.
- لطفاً ثواب تلاوت خود را براي محبين قرآن بيان فرماييد:
پنجمين گل بوستان امامت امام جعفر صادق عليه‌السلام مي‌فرمايند: هر كه سوره‌ي جاثيه را بخواند، ثوابش آن است كه آتش جهنم را نبيند و صداي شعله و لهيب آن را نشنود و با رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم بوده باشد.
- از شما تقاضامنديم خلاصه آيات كريمه‌ي خود را بيان نماييد:
آيات من اشاره‌اي دارد به سرنوشت قوم بني‌اسرائيل و تهديد گمراهاني كه اصرار بر عقايد انحرافي خود دارند ، همچنين دعوت مي‌كند به عفو و گذشت در عين قاطعيت.
در قسمت ديگري از آيات من، حوادث تكان‌دهنده‌ي قيامت و ارائه‌ي نامه‌ي اعمال انسانها بي‌كم‌و‌كاست به آنان را بيان نموده و در پايان به توصيف اوصاف دروغگويان و توبيخ كفار مي‌پردازد.
- مشتاقانه در انتظار شنيدن شأن نزول يكي از آيات حكيمه‌ي شما هستيم.
به ياد مي‌آورم شبي از شبها ابوجهل همراه وليدبن‌مغيره در حال طواف خانه كعبه بودند و درباره‌ي پيامبر اسلام صلي‌الله عليه‌وآله‌وسلمصحبت مي‌كردند. ابوجهل گفت: والله اني لا علم انه صادق (به خدا سوگند كه من مي دانم او راست مي‌گويد)
وليدبن‌مغيره بلافاصله چنين گفت: خاموش باش! تو از كجا اين سخن را مي گويي؟
ابوجهل چنين پاسخ داد: اي وليد ما او را در كودكي صادق و امين مي ناميديم، چگونه بعد از تمام شدن عقل و كمال رشد او را كذاب و خائن بناميم؟ و باز تكرار كرد:«من مي دانم كه او راست مي‌گويد!!»
وليد رو به ابوجهل گفت: پس چرا او را تصديق نمي‌كني و ايمان نمي آوري؟
او گفت: مي‌خواهي دختران قريش بنشينند و بگويند، از ترس شكست، تسليم برادرزاده‌ي ابوطالب شدم؟!
سوگند به بتهاي «دات» و «عزي» كه هرگز از او پيروي نخواهم كرد.1
در اين هنگام آيه 23 من بر رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نازل گشت:
« أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ»
« اي رسول ما آيا مي‌بيني كسي كه هواي نفسش را خداي خود قرار داده پروردگار او را به راه گمراهي واگذاشته و مهر قهر بر گوش و دل او نهاده و برچشم وي پرده ظلمت كشيده پس بعد از خدا چه كسي او را هدايت خواهد كرد آيا متذكر نمي‌شوند اين مردم كه جز راه خداپرستي ديگر همه گمراهي است. » 2
اين آيه در حق قريش نازل شد چرا كه آنها مي‌پرستيدند آن چيزي را كه هواي نفسشان به آن تعلق داشت و خداوند آنها را عذاب مي‌كند، اما پس از پيامبر اين آيه جاري است در حق كساني كه ظلم و ستم نمودند به اميرالمومنين علي عليه‌السلام و ائمه‌ي معصومين عليهم‌السلام بعد از آن كه رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم چند مرتبه از آنها عهد و پيمان گرفت بر ولايت و خلافت وصي و جانشين خود، حضرت علي عليه‌السلام، با آن كه اول و آخر اين آيه در حق قريش نازل شده ولي جمله‌ي «واتخذالهه هديه» درباره‌ي اصحاب پيغمبر است، همانهايي كه حق اميرالمؤمنين علي عليه السلام را غصب كردند و امام منصوب از طرف خدا را رها كرد و به هواي نفس، امام براي خود معين كردند
و شاهد بر اين معنا آيه‌ي « و من يقل منهم اني اله من دونه» در سوره‌ي انبياء مي‌باشد زيرا معناي آيه اين است كه هر كس گمان كند و بگويد من امام هستم غير از آن امامي كه خداوند معين نموده كيفر او آتش دوزخ است پس هر كس غير از حضرت علي عليه‌السلام امامي اختيار كند او را مقدم بدارد بر حضرت علي عليه‌السلام مثل آن است كه غير خدا را به خدائي گرفته و به هواي نفس عمل كرده است. 3
- بر ما منت گذارده و بفرماييد منظور از «ايام‌الله»در آيه 14 چيست ؟
«قُل لِّلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُون أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِما كَانُوا يَكْسِبُونَ» چه روزهايي مي باشد؟
« اي رسول ما به كساني كه ايمان آورده‌اند بگو از وجود مردمي كه اميدوار نيستند به روزهاي خدا درگذرند تاجزا دهد هر قومي را به آنچه كسب و عمل مي‌كردند. »
معناي اين آيه آن است كه اي پيغمبر به كساني كه در شناسايي پيشوايان و ائمه‌ي معصومين بر آنها منت گذاشته‌ايم بگو آنهايي كه ائمه‌ي خود را نمي‌شناسند رهبري و تشويق به شناختن ائمه نمائيد و سپس براي آنها استغفار كنيد. امام صادق عليه‌السلام مي‌فرمايند آن روزهاي خدا كه مردم انتظار آن را مي‌كشند سه روز است، روز قيام قائم عليه‌السلام، روز رجعت و روز قيامت.
- ازمحضر پر خير و بركت شما كمال امتنان و سپاس را داشته و استدعا داريم ما را ميهمان يكي از توصيه‌هاي گرانقدر خود كنيد:
« مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ » 4
« هر كه كار شايسته كند به سود اوست و هر كس بد كرد به زيان خود كرده است پس از آن به سوي پروردگار خود باز مي‌گرديد. »
پي نوشت :
1- بحارالانوار باب 66 ص301
2 - تفسير نمونه ج 12 ص 267-268
3- تفسير جامع ج6 ص 304-303 4- جاثيه/15
منبع : دارالقرآن کریم اصفهان
نقل قول
