۩ ۩۞۩ ۩ بیانات مقام معظم رهبری(سوره مبارکه فاتحه) ۩ ۩۞۩ ۩

[عهد آسمانى]

احساس حضور در مقابل خدا ، بهترین حالت برای ورود نماز

مربوط به : بيانات در ديدار شركت‌كنندگان در هفدهمين اجلاس نماز
تاریخ : 1387/08/29

يك وقت انسان نماز ميخواند، مثل بقيه‌ى عادات روزانه؛ مسواك ميزنيم - فرض بفرمائيد - ورزش ميكنيم، همين جور نماز هم ميخوانيم در وقت. يك وقت نه، انسان نماز ميخواند، با اين احساس كه ميخواهد حضور در محضر پروردگار پيدا كند. اين يك جور ديگر است. ما هميشه در محضر پروردگاريم؛ خواب باشيم، بيدار باشيم، غافل باشيم، ذاكر باشيم. ليكن يك وقت هست كه شما وضو ميگيريد، تطهير ميكنيد، خودتان را آماده ميكنيد، با طهارت جسم، با طهارت لباس، با طهارت معنوىِ ناشى از وضو و غسل ميرويد خدمت پروردگار عالم. ما در نماز بايد يك چنين احساسى داشته باشيم. رفتيم خدمت پروردگار، عرض كرديم؛ با اين حال وارد نماز بايد شد؛ خود را در مقابل خدا بايد احساس كرد؛ مخاطب بايد داشت در نماز. والّا صرف اينكه يك امواجى را كه ناشى از كلمات و حروف هست، در فضا منتشر كنيم، اين آن چيزى نيست كه از ما خواسته شده. ميشود همينطور گفت: «الحمد للَّه ربّ العالمين. الرّحمن الرّحيم. مالك يوم الدين ...»(1) و امواجش را منتشر كنيم. همين را ميشود با قرائت خوب هم خواند، اما بى‌توجه، كه باز هم همان منتشر كردن امواج صوتى است در هوا. اين، آن چيزى نيست كه از ما خواسته شده. از ما خواسته شده كه در حال نماز دلمان را ببريم به پيشگاه پروردگار؛ از دلمان حرف بزنيم، با دلمان حرف بزنيم؛ اينها مهم است. اين را در وضع ترويج نماز، در نمازى كه خود ما ميخوانيم، نمازى كه به ديگران تعليم ميدهيم، اين نكته‌ى روح نماز را بايد توجه كنيم.

1) سوره مبارکه الفاتحة آيه 1
بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ ﴿۱﴾
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

1) سوره مبارکه الفاتحة آيه 2
الحَمدُ لِلَّهِ رَبِّ العالَمينَ ﴿۲﴾
ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است.

1) سوره مبارکه الفاتحة آيه 3
الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ ﴿۳﴾
(خداوندی که) بخشنده و بخشایشگر است (و رحمت عام و خاصش همگان را فرا گرفته).

[عهد آسمانى]

اذكار و حركات نمازهای یومیه وسیله‌ای برای خود سازی دائمی

مربوط به : بيانات رهبر انقلاب در روز اوّل ماه مبارك رمضان‌
تاریخ : 1371/12/04
ماه رمضان فرصت خوبى براى خودسازى است. ما همان ماده‌ى خام هستيم كه اگر روى خودمان كار كرديم و توانستيم اين ماده‌ى خام را به شكلهاى برتر تبديل كنيم، آن كار لازم در زندگى را انجام داده‌ايم. هدف حيات همين است. واى به حال كسانى كه روى خودشان از لحاظ علم و عمل كارى نكنند و همان‌طور كه وارد دنيا شدند، به اضافه‌ى پوسيدگيها و ضايعات و خرابيها و فسادها كه در طول زندگى براى انسان پيش مى‌آيد، از اين دنيا بروند. مؤمن بايد به‌طور دائم روى خودش كار كند؛ به‌طور دائم. نه اين‌كه خيال كنيد «به‌طور دائم» زيادى است يا نمى‌شود؛ نه. هم مى‌شود، هم زيادى نيست. اگر كسى مراقب خود باشد؛ مواظب باشد كارهاى ممنوع و كارهايى را كه خلاف است انجام ندهد و راه خدا را با جديت بپيمايد، موفق مى‌شود. اين، همان خودسازى دائمى است و برنامه‌ى اسلام، متناسب با همين خودسازى به‌طور دائم است. اين نماز پنجگانه - پنج وقت نماز خواندن - ذكر گفتن؛ «اياك نعبد و اياك نستعين»(1) را تكرار كردن؛ ركوع كردن؛ به خاك افتادن و خداى متعال را تسبيح و تحميد و تهليل كردن براى چيست؟ براى اين است كه انسان به‌طور دائم مشغول خودسازى باشد. منتها گرفتاريها زياد است و همه گرفتاريم. گرفتارى زندگى؛ گرفتارى معاش؛ گرفتارى امور شخصى؛ گرفتارى اهل و اولاد، و انواع گرفتاريها مانع مى‌شود كه ما به خودمان، آن چنان كه شايسته است، برسيم. لذا يك ماه رمضان را كه خداى متعال قرار داده است، فرصت مغتنمى است. اين ماه را از دست ندهيد.

1) سوره مبارکه الفاتحة آيه 5
إِيّاكَ نَعبُدُ وَإِيّاكَ نَستَعينُ ﴿۵﴾
(پروردگارا!) تنها تو را می‌پرستیم؛ و تنها از تو یاری می‌جوییم.

[عهد آسمانى]

فراهم شدن زمینه‌ی هدایت مردم توسط روحانیون

مربوط به : بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در آغاز درس خارج فقه‏
تاریخ : 1374/06/14
در زمان رضاخان براى اين‌كه روحانيت را از چشمها بيندازد، مى‌گفت: روحانيت مفتخور است؛ يعنى مثلاً عملگى و يا كار ادارى نمى‌كند، درعين‌حال به زندگى خود ادامه مى‌دهد. او با آن عقل ناقص خودش خيال مى‌كرد كه اگر كسى در بازار، داد و ستد نكرد و يا مثلاً بيل نزد و به اداره نرفت و شغلى نيافت، نبايد نان بخورد و اگر خورد، مفتخورى كرده است! او چون به رسالت دين معقتد نبود، اين حرفها را مى‌زد و كار عالِم دين را باور نداشت.
امروز هم بعضى كسان همان حرف را به زبان ديگرى مى‌زنند. كسانى كه مردم را تعليم مى‌دهند و برايشان زحمت مى‌كشند و آنها را ديندار مى‌كنند و بر هدايتشان مى‌افزايند و زمينه‌ى تحقق آيه‌ى شريفه‌ى «اهدنا الصّراط المستقيم» (1) را فراهم مى‌آورند، اينها اهل دين و هدايتند و هُدات اين راه محسوب مى‌شوند. اينها كتاب مى‌نويسند، درس مى‌گويند، زحمت مى‌كشند، كار مى‌كنند و نان بخور و نميرى را هم به دست مى‌آورند. مگر طلّاب حوزه‌ى علميه چقدر از دنيا برخوردارند؟ حقوق يك طلبه‌ى فاضل معيل در قم - كه بالاترينِ حوزه‌هاى علميّه است - نصف حقوق يك عمله كه بيل مى‌زند، نيست. درآمد اينها از حداقل حقوق ادارى كمتر است. با اين وضعيت آيا مى‌شود گفت كه روحانيت ما نان خود را از طريق دين مى‌خورد؟! آيا اين ظلم و حق كشى و بى‌انصافى نيست؟ حكومت ما اسلامى است و در آن آزادى بيان وجود دارد و اين سخنان كه از سر بى‌انصافى بيان شده، با استفاده از همين فضاى آزاد مطرح شده است. البته منظورم اين نيست كه به حرف يا دعوايى جواب دهيم؛ خير. منظور اين است كه شما بدانيد انگيزه‌هاى مخالفت با حوزه زياد و گسترده است.

1) سوره مبارکه الفاتحة آيه 6
اهدِنَا الصِّراطَ المُستَقيمَ ﴿۶﴾
ما را به راه راست هدایت کن...

[عهد آسمانى]

دشواری صراط مستقیم ، علت تكرار آن در نماز

مربوط به : بيانات در جلسه پرسش و پاسخ مديران مسئول و سر دبيران نشريات دانشجويی
تاریخ : 1377/12/04

اين‌كه شما در هر روزى بارها - حداقل ده بار - تكرار مى‌كنيد «اهدناالصّراط المستقيم»(1) براى چيست؟ يك بار از خدا خواستيد، بس است ديگر! اما در هر دو ركعت اوّل هر نمازى شما اين را تكرار مى‌كنيد: «اهدناالصّراط المستقيم». اين براى آن است كه صراط مستقيم راه دشوار و پُرپيچ‌وخمى است و كسانى كه در اين راه اشتباه بكنند، زيادند. براى خيليها چنين چيزى پيش مى‌آيد؛ اين است كه بايستى انسان به خدا پناه ببرد. به نظر من، شما جوانان خيلى راحت‌تر مى‌توانيد در صراط مستقيم الهى باقى بمانيد؛ چون آن مطامع و آن اهوايى كه در امثال ما و در سنين بالا پديد مى‌آيد، براى جوان كمتر است.

1) سوره مبارکه الفاتحة آيه 6
اهدِنَا الصِّراطَ المُستَقيمَ ﴿۶﴾
ما را به راه راست هدایت کن...

[عهد آسمانى]

احتیاج دائمی ما به هدایت الهی

مربوط به : بيانات در ديدار با مسؤولان دادگاه و دادسراى ويژه‏ى روحانيت
تاریخ : 1369/08/13

اين‌كه ما هر روز پنج نوبت نماز مى‌خوانيم و در هر نمازى هم اقلاً در دو ركعتش مى‌گوييم: «اهدنا الصّراط المستقيم»، براى همين است. انسان يك‌بار دعا مى‌كند و براى مغفرت مى‌گويد: «اهدنا الصّراط المستقيم». مگر ما در شبانه روز، براى مغفرت چه‌قدر بايد دعا كنيم و در نماز چندين بار آن را تكرار نماييم؟ اما براى هدايت، شما هفده ركعت نماز واجب مى‌خوانيد. از اين هفده ركعت، بايد در ده ركعتش، «اهدنا الصّراط المستقيم»(1) بگوييد.

اين هدايت، چه هدايتى است؟ اين براى آن است كه ما در هر لحظه، به همين هدايت احتياج داريم. اگر الان هدايتمان كرد، يك دقيقه‌ى ديگر، باز همين هدايت را مى‌خواهيم. اگر يك دقيقه‌ى ديگر هدايتمان كرد، باز يك دقيقه‌ى ديگرش، همين هدايت را مى‌خواهيم. ما دايم در سر دوراهى هستيم. در راه زندگى كه مى‌رويم، دايم در سر دوراهىِ گفتن يا نگفتن، تصميم گرفتن يا نگرفتن، اين‌طورى گفتن يا آن‌طورى گفتن قرار داريم. پس، دايم به هدايت الهى احتياج داريم. تقوا، يعنى همين كه مراقب باشيم، اين راه مستقيم، اين همه منشعبات دارد. مبادا يك‌جا اشتباه كنيم و از يكى از منشعبات، راه بيفتيم و برويم.

1) سوره مبارکه الفاتحة آيه 6
اهدِنَا الصِّراطَ المُستَقيمَ ﴿۶﴾
ما را به راه راست هدایت کن...

[عهد آسمانى]

مباركی نوروز، وابسته به انتخاب انسان

مربوط به : بیانات پس از اقامه نماز در جمع برخی از شخصیتهای فرهنگی سیاسی
تاریخ : 1390/01/23

خداوند ان‌شاءاللَّه سال جديد را بر همه‌ى شما دوستان، برادران و خواهران و همچنين بر خانواده‌ها و كسانتان مبارك كند. اميدواريم كه سال جديد ان‌شاءاللَّه براى همه‌ى شما و براى ملت ايران سال پربركت و شيرينى باشد. البته بخشى از اين به عهده‌ى خود ماست؛ ما هستيم كه با رفتار و جهتگيرى‌هاى خودمان، زندگى را مبارك ميكنيم يا نامبارك ميكنيم. يعنى آنچه كه سرنوشت نهائى انسان را تنظيم ميكند، انتخاب خود انسان است. خداى متعال اين توانائى را به ما داده كه انتخاب كنيم؛ «و هديناه النّجدين»؛(1) دو راه را به ما نشان داده كه انتخاب كنيم. البته گاهى شرائط جورى است كه انتخاب براى انسان آسان است، گاهى انتخاب سخت است؛ ولى به هر حال بايد در همه‌ى امور انتخاب كرد.

اينكه در سوره‌ى مباركه‌ى حمد، هر روز بارها تكرار ميكنيم «اهدنا الصّراط المستقيم»،(2) نشان‌دهنده‌ى اين است كه صراط مستقيمى كه در پيش گرفته‌ايم - فرض اين است كه مثلاً شناختيم و در پيش گرفتيم - هر لحظه به دوراهى‌هائى ميرسد. يعنى اينجور نيست كه يك تونلى باشد كه وقتى انسان داخل آن رفت، ديگر همين طور تا آخر تضمين شده باشد - مثل خط آهن - نه، دوراهى‌هاى متعددى، سه‌راهى‌هاى متعددى سر راه وجود دارد كه بايد ديد، شناخت، فهميد و قدم در راه درست گذاشت. اين «اهدنا» كه هر روز تكرار ميكنيم، يعنى امروز هم «اهدنا»، فردا هم «اهدنا»، پس‌فردا هم «اهدنا»؛ دراين قضيه هم «اهدنا»، در آن قضيه هم «اهدنا».

كار را هم خيلى نميخواهيم نشدنى و سخت بگيريم؛ نه. خداى متعال بيّنات را در مقابل همه قرار داده؛ «ذلك ان لم يكن ربّك مهلك القرى بظلم و اهلها غافلون».(3) اينجور نيست كه اگر ما وسيله‌ى هدايت در اختيار نداشته باشيم و احياناً حركتمان درست نبود، خداى متعال ما را مؤاخذه كند يا عذاب كند يا چه كند؛ نه، وسيله‌ى هدايت را هم خداى متعال در اختيار ميگذارد. البته مواردى هم هست كه از اين قاعده‌ى كلى استثناء است، ليكن عادتاً اينجور است؛ هدايت الهى هست.

1) سوره مبارکه البلد آيه 10
وَهَدَيناهُ النَّجدَينِ ﴿۱۰﴾
و او را به راه خیر و شرّ هدایت کردیم!



2) سوره مبارکه الفاتحة آيه 6
اهدِنَا الصِّراطَ المُستَقيمَ ﴿۶﴾
ما را به راه راست هدایت کن...



3) سوره مبارکه الأنعام آيه 131
ذٰلِكَ أَن لَم يَكُن رَبُّكَ مُهلِكَ القُرىٰ بِظُلمٍ وَأَهلُها غافِلونَ ﴿۱۳۱﴾
این بخاطر آن است که پروردگارت هیچ‌گاه (مردم) شهرها و آبادیها را بخاطر ستمهایشان در حال غفلت و بی‌خبری هلاک نمی‌کند. (بلکه قبلاً رسولانی برای آنها می‌فرستد.)