๑۩๑ آداب و درک انتظار برای ظهور امام زمان(عج) ๑۩๑

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

مقدمه:

بهروری انسان ها در زمان غیبت امام زمان (علیه السلام ) به گونه ای است که منتظران واقعی را به ارزشی میرساند که
امام صادق (علیه السلام ) فرمودند:
مانند کسی هستند که به همراه حجت در خیمه آن حضرت آماده به خدمت باشند ،
آنگاه حضرت صادق (علیه السلام) پس از تأملی سربلند کردند وفرمودند :
اومانند کسی هست که به همراه رسول الله (صلی الله وعلیه وآله )بوده است (2)
آماده بودن برای انتظار وسعت درونی وسعه صدر می خواهد که به هر کسی تعلق نمی گیرد واگر انتظار با وسعت درونی همراه بود ،ا
نسان را به سمتی سوق می دهدکه به عالم معنا نظاره گر شود نه آنکه در دید زمینی بماند .این وسعت درونی با آدابی همراه است ک
ه با رعایت آنها می توان به اوج انتظار رسید از قبیل :
توجه ،عهد ،انس وتوسل که با وجود این آداب انسان منتظر در دوران غیبت می تواند وضعیت بهتر را رقم بزند و
از بزرگترین تکلیف حساس این زمان یعنی حفظ مرزهای عقیدتی ودین مبین اسلام سر بلند بیرون آید .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

انتظار

انتظار ،اصطلاحی است که به معنای عدم رضایت به وضع موجود وانتظار عملی برای تغییر آن وحاصل شدن وضعیت مناسب می باشد (3)
بر این اساس می توان فهمید که انتظار مفهومی است مرکب از دو جزء،نفی واثباتی.نفی آنچه در جریان است واثبات آنچه انتظار وتوقع آن می رود(4)
.اکنون آنچه بیان شد را در قالب مثالی می آوریم ؛
اگر کسی به مسا فرتی رود واین سفرش از حد معمول به طول انجامد واز سویی خبری نیز از او بدست نیاید ،پدر ومادر از این فرد مسافر وهم از وضعیت موجود ناراضیند ؛
وطالب تغییر این وضعیت هستند .اینان نسبت به وضعیتی که در آن به بسر می برند حالت بی تفاوتی ندارند ،بلکه در تمامی لحظات در پی آنند که از سویی از این وضعیت خارج شوند
واز طرفی دیگر وضعیت مطلوب را فراهم آورند این حالت را انتظار می خوانند واین پدر ومادر را منتظر .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

ادب انتظار:



کسی که تولد فرزندی عزیز ویا مهمانی محبوب دارد ،بی تفاوت ،بی خیال ،بی توجه وبی مسولیت نیست ،انتظار در حالت ودر عمل تاثیر گذار است ومنتظرآدابی را دنبال میکند
؛1 - توجه 2- عهد 3-انس 4-توسل .
توجه:وجاهت یافتن است وآنچه باعث می شود به دلدار روی بیاوریم ،تجربه جمال، جلال وکمال وتجربه محبت وعنایت اوست.
سپس مقایسه دلدارها با هم ومقایسه دلدار با خویش ،زمینهای برای انتخاب وترتیب اهمیت ها می شود .توجه به امام زمان (علیه السلام)که در دعای توسل می خوانیم ؛
«انا توجهنا واستشفعنا بک الی الله »(5)
از آنجا شکل می گیرد که ما محبوبهای دیگر ورهبران دیگر را تجربه می کنیم وبه ضعف ها ومحدودیتها ویا پستی ها وزشتی های آن راه می یابیم
واز آنجا که می بینیم دیگران مارا برای خویش می خواهند توجه به امام زمان (علیه السلام )مرحله رشد وتوسعه درونی ما قرار خواهد گرفت .
کسی که سر در لاک تعلق ه وبتها ،دارد نمی تواند به مهدی (علیه السلام)روی بیاورد .ونمی تواند همراه حجت بیاید ودوام نمی آورد ،از میان راه بریده وبه خاطر تعلقها می ماند ..
همراهی حجت خدا ،همراهی در اهداف را می خواهد وآن کسی که به هدفهایی کوتاه تر از ولی، دل بسته است ،ناچار از ولی جدا می شود .
برای کسی که دنیا برایش وسعت است در کنار مهدی (علیه السلام )جایی نیست .
برای کسی که وجاهت و آبرو را در حوزه خانواده وفامیل وشهر ومملکت ویا تمام زمین می خواهدوسیله وجاهت او، می تواند دنیا خواهی های متفاوت باشد ،
اما برای کسی که از حوزه زمین فراتر می رود وعظمت آسمانها ووجاهت عند الله ،ودر حضور حق را خواستار می شود .
آری ،انتظار یعنی توجه پیدا کردن به امام علیه السلام که انسان را وسعت درونی وسعه صدر می دهد وبجایی می کشاند که معیت وهمراهی با اورا رقم می زند
وا زبسیاری از تیرها ونیزه ها ی وجاهت دنیایی محفوظ می ماند .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

عهد

با جهت گیری وانتخاب ،به ارزش ووجاهت رسیده وبا همین جهت گیری بیعت می نماییم

«وابذل مالی واهلی ونفسی وجمیع ما خولنی ربی بین یدیک وهذا عهدی الیک ومیثاقی الیک اذ انت نظام الدین ویعسوب المتقین »(6)
انچه دارید نزد ولی می گذارید ،چون انچه نزد شما بماند رفتنی وضایع شدنی است که
«ما عندکم ینفد وماعندالله باق »

در هر حال پیمان بر ساختن وسوخنتن وجان باختن وهستی به پای دوست انداختن ،پیمان کسانی است که پناهی جز امام زمان (علیه السلام)نمی بینند
وجز قلعه توحید وولایت پایگاهی ندارند .آنهایی که از ولی تمنایی دارند در واقع ولی را نردبان خواسته وواسطه هوسهایشان نموده اند ،که سوختگان عشق می خواندند ؛
مارا از تو به جز تو تمنایی نیست ...پس در مکتب انتظار عامل «عهد »انسان را سوق به مرحله جان فشانی وسوختن در برابر دوست می کشاند تا جایی که
با سوختن همه اطراف خود را روشن می سازد وتعداد فراوانی از این نوربهره مند می گردند .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

انس

در راه هدفهای بزرگ ،درگیریهای بزرگ ،وتنهایی ها وغربتهای وحشتناک این انسان، که ریشه از انس گرفته،دل گرمی، می خواهد
ودلگرمی او کسی جز امام زمان (علیه السلام)نمی تواند باشد .
چون انس با کسی که از همه تعلقات رهایی دارد می تواند انسان را آرام نماید .در انتظار اگر انس نباشد ،پذیرش ولایت هم ممکن نخواهد بود ،
چرا که در بسیاری از افعال واعمال امام علیه السلام لب به اعتراض گشوده می شود که فعل امام با اعتقادش همسانی ندارد .
ولی وقتی مأنوس بود ،ولایت پذیر مطلق خواهد بود ولب به چون وچرا نمودن در افعال ورفتار امام (علیه السلام )نمی کند .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

توسل


از ولی خدا کاری باید انتظار داشت که از عهده ی دیگران ساخته نیست ،کاری که از تجربه وعلم وعقل وغرایز فردی وجمعی ساخته است ،
نیاز به این وسائل هدایت وقرب ندارد باید به هرکس در هر کاری که برای آن مهیا شده وخلقت یافته توسل جست وبهره گرفت ،این سخن حق تعالی است که می فرماید :
«ولله الأسماء الحسنی فادعوه بها »(7)
وبرای خداست اسماءحسنی ،پس بوسیله آنها خدا را بخوانید ودعا کنید .
از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است :
«نحن والله الأسماءالحسنی»به خدا سوگند ما اسماء حسنی هستیم
وهمچنین امام رضا علیه السلام فرمودند :
«اذانزلت بکم الشدةفاستعینوبنا علی الله عزوجل وهو قوله عزوجل ولله الأسماءالحسنی فادعوبها »
بی شک هم کسانی که در دوران انتظار ،هراسناک از غرق شدن در گرفتاریها وسختیها ی طاقت فرسا هستند بالضرورةباید متوسل به امام علیه السلام شوند واز را ه توسل برای رسیدن به قله تعالی استفاده نمایند .

کسانی که در سیل خروشان دریا می خواهند غرق شوند به آنها گفته می شود به قلعه کوهی که مرتفع است بروید ،به ماهم دستورداده اند
در هر زمانی با لخصوص زمان انتظار حضرت قائم (علیه السلام) به سمت حضرت بروید تا از امواج خروشان سیل های آخر الزمان محفوظ بمانید
وراه آن توسل ومرتبط شدن با ایشان است واین ادبی است که باید در انتظار رعایت کرد .بالاخره توجه،وعهد وانس وتوسل ما را به حقیقت انتظار یعنی آمادگی می رساند
واین آداب همان زمینه سازی است که نه تنها در فکر وروحیه بلکه در عمل ما موثر خواهد بود .بطوری که مارا آنچنان مودب می نماید
که دشمن به هیچ وسیله ای نمی تواند ما را در بحرانهای گوناگون متوقف نماید .(8)

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

شعار منتظران حضرت مهدی(علیه السلام )

شعاری که اهل انتظار همیشه در خونشان می جوشد ،شعار« یالثارات الحسین (علیه السلام) »است
که از ظهر عاشورا واز درون خاک خونین کربلا بر خواست ودر جام خورشید ریخت وبه همه چیز رنگ خون زد .
منتظر یعنی کسی که هر زمانش بیداری است ،برای مقاومت در مقابله با دشمنان امام حسین (علیه السلام) وهر روزش عاشوراست
ومنتظران مهدی (علیه السلام )همچون یاران حسینند که پولاد دل وهمه وجودشان یقین به خداست که اگر بر کوهها روی آورند آنهارا از جای برکنند (9)
واین شعار نمایانگر تعالی روح منتظران حقیقی حضرت قائم (علیه السلام )است که منتظر بذل جان خود هستند تا نثار امام خود نمایند

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

انتظار چه زمانی آگاهانه است ؟

امام صادق علیه السلام فرمودند :

«اقرب ما یکون العباد من الله وأرضی ما یکون منهم اذا افتقدوا حجةالله عزوجل ولم یظهر لهم ولم یعلموا امکانه
وهم فی ذلک یعلمون انه لم تبطل حجةالله ولا میثاقه فعندها فتوقعوا الفرج صباحا ومساء»(10)؛

«زمانی که بندگان به خدای بزرگ نزدیکترند واز خدا از ایشان بیشتر راضی است ،زمانی است که حجة خدای تعالی از میان آنان ناپدید گردد وظاهر نشود وآنان جایش را هم ندانند .
با این همه بدانند که حجت ومیثاق خدا از بین نرفته وباطل نشده است در آن حال ،در هر صبح وشام چشم انتظار فرج باشید».

فضیلت بندگان خدا در این زمان ورضایت بیشتر خداوند از آنان بدین جهت است که آنان بی آنکه امام خویش را ببینند ومعجزاتش را مشاهده کنند
ودر حیرتها به در خانه اش پناهنده شوند ،تنها با اعتما د به خدا وپایبندی وبه تقوی ودوستی اهل بیت ،میثاق الهی را نگهبانی کرده ومرزهای عقیده را پاس می دارند .

امام صادق (علیه السلام )فرمودند :
ابوبصیر خوشا به حال شیعیان قائم ما که در دوران غیبت او در انتظار ظهورش به اطاعت او رو می کنند ،آنان اولیاءخدا هستند که هیچ ترس واندوهی برایشان نیست .(11)

با هم آمدن دو وصف« انتظار در غیبت »و«اطاعت در ظهور »برای شیعیان حضرت مهدی (علیه السلام) نشان دهنده ی نوعی ملازمت بین این دو وصف است .
به این معنا که شیعیان منتظر در دوران غیبت چنان امام خود را شناخته ودر اطاعتش می کوشند که اگر دوران ظهور تحقق می یافت در زمره مطیعین حقیقی او بودند .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

انتظار ،دوران تکلیف حساس

...غیبت جریانی بسیار عمیق وانتظار ،جریانی بسیار سازنده ومهم است .
دوره غیبت وانتظار از یک جهت مانند مدتی است که معلم از کلاس خارج می شود ...تا بنگرد شاگردان در غیاب او چه می کنند ،ودرباره تعالیم وتکالیف خود چگونه رفتار می نمایند .
انسان منتظر ،باید همواره مراقب خود باشد ودر علم وعمل بکوشد وبداند که معلم ...هر لحظه ممکن است برسد ...باید همیشه در حالی بسر برد که رضایت کامل خاطر معلم را فراهم آورد.
دوران انتظار ،دوران تکلیف است وآن تکلیف ،نگهبانی دین خداست وحفظ مرزهای عقیدتی وحراست باورهای مقدس است .

پیامبر (صلی الله علیه وآله )خطاب به اصحاب فرمودند :

...شما اصحاب من هستید لیکن برادران من ،کسانی اند که در آخر الزمان می آیند آنان به نبوت ودین من ایمان می آورند با اینکه مرا ندیده اند ...
هر یک از آنها اعتقاد ودین خویش را با هر سختی نگاه می دارد چنانکه گویی درخت خار مغیلان را در شب تاریک با دست پوست می کنند یا آتش پر دوام چوب داغ را در دست نگاه می دارد ،
آن مومنان ،مشعل های فروزانند در تاریکی ها ،خداوند آنها را از آشوب های تیره وتار «آخر الزمان »نجات خواهد داد .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

نتیجه گیری :

انتظار مفهومی است که در زندگی اجتماعی وفردی بشر نقش بسزایی را ایفا می کند به گونه ای که حرکت وانتظار همیشه در کنار هم قرار دارند واز هم جدا نمی شوند ،
انتظار تحرک بخش است ،وارزش مردم را از انتظاری که دارند باید شناخت ،هر چه انتظار مقدس تر باشد ارزش ایشان والاتر خواهد بود .
اگر انتظار از انسان گرفته شود امیدواری به آینده از او جدا شده است واین انسان ،ادامه حیات برایش بی لذت خواهد بود وهیچ رشدی نخواهد داشت .
حال که منتظر در نعمت انتظار بسر می برد باید آداب آنرا نیز رعایت نماید یعنی توجه به امام (علیه السلام)،انس او وارتباطش را وعهدی را که با اومی بندد را پایبند باشد تا مشمول فیوضات امام (علیه السلام)گردد . همچنین در انتظار مهمترین تکلیف را که حفظ مرزهای عقیدتی است مراعات نماید تااز این طریق آمادگی خود وجامعه را برای ظهور آن حضرت افزونتر نماید ،
وانتظاری را برای خود رقم بزند که ریشه در آگاهی وشناخت داشته باشد نه آنکه بدون علم وبدون مکتب عملی نام خود را منتظر نهد وبا این اوصاف منتظر ظهور منجی باشد ،
بلکه باید با عمل خود افضلیت اعمال را برای خود به رقم بزند
که امام صادق (علیه السلانم) فرمودند :
«افضل الاعمال انتظار الفرج »ونفرمودند؛« افضل الحالات »
پس مکتب عملی در انتظار ،مهمترین عامل ترقی انسان محسوب می گردد که باید بدان توجه نمود