سوالی پیرامون دعای یا من ارجوه.....دعای معروف ماه رجب

[محسن114]

سلام خدمت تمامی دوستان

یک سوال برام پیش اومده بود و اون اینکه؛فلسفه دردست چپ گرفتن محاسن و تکان دادن سبابه راست در دعای معروف ماه رجب(یا من ارجوه....) چیست؟

از دوستان گرامی میخواهم،جواب را با نام منبع،ذکر کنند

با تشکر

[محمدی]

با سلام؛

در مطالب دوستان که مروری داشتم، متاسفانه متوجه شدم، سوالی در این قسمت جا مانده، که دیدم به هر حال پاسخ ندادن بدتر از با تاخیر پاسخ دادن می باشد، لذا با عرض معذرت بابت تاخیر ، جواب را عرض مینمایم:

در جواب اینکه علت اصلی به دست گرفتن محاسن، هنگام قرائت این دعا چیست، باید بگوییم، وظیفه ما در باب ادعیه ای که از طریق معصومین(علیهم السلام) به دستمان میرسد، اگر میخواهیم به مقصود حقیقی ای که برای آن دعا یا مناجات قرار داده شده برسیم، اینه که به همون شکلی عمل کنیم که معصوم(علیه اسلام) به ما تعلیم فرموده ، و خود آنگونه عمل کرده.

(وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ؛ آنچه را فرستاده خدا براي شما آورده بگيريد(و اجرا کنيد))(حشر/7)

در مورد این دعا هم باید بگوییم وقتی این فراز از دعا خوانده شد که : وَ اصْرِفْ عَنِّي بِمَسْأَلَتِي إِيَّاكَ جَمِيعَ شَرِّ الدُّنْيَا وَ شَرِّ الْآخِرَةِ فَإِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَيْتَ وَ زِدْنِي مِنْ فَضْلِكَ يَا كَرِيمُ

راوی میگوید : دیدم امام محاسن مبارک را با دست چپ گرفت و با سبابه دست راست حالت پناه بردن را انجام داد و قسمت آخر را خواند:
قَالَ ثُمَّ مَدَّ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَدَهُ الْيُسْرَى فَقَبَضَ عَلَى لِحْيَتِهِ وَ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ وَ هُوَ يَلُوذُ بِسَبَّابَتِهِ الْيُمْنَى ثُمَّ قَالَ بَعْدَ ذَلِكَ- يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ-يَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ حَرِّمْ شَيْبَتِي عَلَى النَّارِ. (بحار الأنوار ج ‏95 ص 390)


و در حدیث دیگری هست که امام دست از این کار برنداشتند مگر اينکه پشت دست حضرت از اشک خيس شده بود!
وَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ عَلَى لِحْيَتِهِ وَ لَمْ يَرْفَعْهَا إِلَّا وَ قَدِ امْتَلَأَ ظَهْرُ كَفِّهِ دُمُوعاً(بحار الأنوار ج ‏95 ص 391)


اما اینکه فلسفه این نحوه عمل نمودن از سوی حضرت چه بوده، خود امام چیزی را ذکر نفرمودند، و ما هم حق فلسفه سازی نداریم، منتها چنانکه به ذهن راوی رسیده، شاید و شاید، این نحوه ی خاص ، در دعا کردن، اوج پناه بردن و اضطرار را بخواهد برساند، که از خدا با حالت خضوع خواهش میکنیم، که بحق این دعا و به حرمت محاسنی که برای او گذاشته شده ، و بخاطر این حال خاصی که پیدا شده، خداوند منّتی بر ما بگذارد و آتش جهنم را بر ما حرام سازد.

ان شاالله از رستگاران باشیم.

[توحید صمدی]

بسم الله
با تشکر
بنده هم از این دعا سوالی دارم.هر کس پاسخ کامل و درستی دهد بنده یک جایزه بسیار نفیس معنوی هدیه می دهم.
چرا در فراض شر آخره جمیع نیامده است ولی در خیر دنیا جمیع آمده است.

جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَجَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَهِ
اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَشَرِّ الاْخِرَهِ

[محمدی]

بسم الله الرحمان الرحیم

با سلام

در جواب این سوال که چرا در دعای ماه رجب در مورد شرّ آمده جمیع شرّ الدنیا و شرّ الآخرة و لفظ جمیع در آن ذکر نشده شاید بتوان گفت:

چیزیکه تصوّر میشه اینه که، خیر و شرّ به آن معنایی که ما در زندگی دنیوی تصوّر میکنیم در مورد آخرت نیست.

شاید بشه گفت، شرّ حقیقی اعمال خلاف ما در دنیا میباشد که ممکنه، به صورتهای مختلفی صادر بشه، از اینرو تعدّد در آنها معنا داره چون ممکنه اعمال خلاف زیاد و گوناگونی انجام بشه، اما سختی قیامت متعدد نیست، بلکه درواقع نتیجه واحدی است، از مجموع شرارتهایی که ما در دنیا داشتیم.

و یا حتی میتوان به قول برخی بزرگان اشاره داشت که در قیامت، شرّی نیست، مگر همان دوری از خدا، و باقی مصیبتها اصلا شاید به خودی خود مصیبت به حساب نیایند!

چنانکه امیرالمومنین علی(علیه السلام) در دعای کمیل میفرمایند:

يا الهى و سيّدى و مولاى و ربّى صبرت على عذابك فكيف اصبر على فراقك؛ اى معبود و آقا و مولا و پروردگار، من بر عذاب تو صبر كنم اما چگونه بر دورى از تو طاقت آورم؟


موفق باشید.

[توحید صمدی]

بسم الله
علیک سلام و رحمه الله
با تشکر از جناب محمدی کارشناس ارجمند، بزرگوار با توجه به جوابی که دادید اما چرا در آخرت خیر جمع امده است؟ نمی توان گفت جمیع خیر همان نزدیکی به خداست فقط؟
بنده در حرم حضرت رضا علیه السلام دعا گوی شما خواهم بود.
اگر عزیزانی تکمله ای بر این پاسخ دارند.لطفا پاسخ خود را درج نمایند.

[محمدی]

سلام بر شما و ایام به کامتان.

اولا باید توجه داشته باشیم که در برخی از ادعیه، واژه شرّ برای دنیا هم تنها و بدون "جمیع" آمده مثلا در روایت آمده : کسی که در تعقیبات نماز جمعه این دعا را بخواند تا جمعه بعدی به هیچ بلا و فتنه ای گرفتار نمی شود: "... صل على محمد و آل محمد و أعطنی خیر الدنیا و خیر الآخرة و اصرف عنی شر الدنیا و شر الآخرة"

اما اگر پیرامون دعای ماه رجب بخواهیم مطلبی رو ارائه کنیم باید گفت:

چیزیکه از سوی برخی بزرگان نقل شده اینه که شرّ، از امور عدمی هست که نتیجه اش در قیامت، همان دوری از رحمت خدای متعاله؛ ولی خیر، از امور وجودیست و میتونه بواسطه اسباب مختلف و نعمتهای مختلف که بالاترین اونها نزدیکی به خداوند متعاله تحقق پیدا کنه.


اما اگه گفته بشه چرا برای شر در دنیا "جمیع" آمده؟ میگوئیم در دنیا بخاطر مسائل مادی مختلف، عدم خیلی از اونها رو میشه در نظر گرفت، که به همین دلیل شرور متعددی رو میشه تصور کرد بر خلاف شر آخرت که حقیقتش همان دوری از خداوند متعال هست.

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

بسم الله
با تشکر
بنده هم از این دعا سوالی دارم.هر کس پاسخ کامل و درستی دهد بنده یک جایزه بسیار نفیس معنوی هدیه می دهم.
چرا در فراض شر آخره جمیع نیامده است ولی در خیر دنیا جمیع آمده است.

جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَجَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَهِ
اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَشَرِّ الاْخِرَهِ

سلام و عرض ادب و احترام

اگر انسان در اين باره كه چرا در اين عبارت دعا «اعطنى جميع خير الدنيا و جميع خير الآخره » كلمه جميع تكرار شد ولى در اين عبارت «واصرف عنى جميع شر الدنيا و شر الآخره » اين كلمه تكرار نشده است و تنها در مورد شر دنیایی آمده است ،بیندیشد :

شايد رمز آن این باشد كه:

الف) «شر »که همان دوری از رحمت خدا باشد امرى عدمى است و چون عدمی است ،گونه های متفاوت و متعدد دنیایی و اخرایی نمی پذیرد.

ب) چون «خير» امرى وجودى مى باشد،گونه های متفاوت و متعدد دنیایی و اخرایی می پذیرد و انواع آن بيشمار است .

نکته :

ولى اينكه چرا «جميع شر الدنيا؛ تمامى شرهاى دني» در دعا آمده و لفظ «جمیع » که نشانگر تعدد و تنوع است ، به شرهای دنیایی اضافه شده است و به شرهای آخرتی اضافه نشده ،شاید از این رو باشد که این عدمی بودن و تنوع نداشتن شر برای بیشتر مردم دنیا آشکار نیست، اما برای مردم آخرت آشکار است.


منبع :
المراقبات فی اعمال السنة(با تصرف )


التماس دعا خصوصاً در حرم حضرت مولا(ع)

[سابحات]

بسم الله
علیک سلام و رحمه الله
با تشکر از جناب محمدی کارشناس ارجمند، بزرگوار با توجه به جوابی که دادید اما چرا در آخرت خیر جمع امده است؟ نمی توان گفت جمیع خیر همان نزدیکی به خداست فقط؟
بنده در حرم حضرت رضا علیه السلام دعا گوی شما خواهم بود.
اگر عزیزانی تکمله ای بر این پاسخ دارند.لطفا پاسخ خود را درج نمایند.

سلام علیکم ورحمه الله...

این سوال شما رو اخیرا از یک آقایی که امام جماعت هستند پرسیدم ایشون پاسخشون قریب به این مضمون بود که نیامدن کلمه جمیع در جمله " ... جمیع شرالدنیا وشرالاخره " بر میگرده به ادبیات عرب.
چون عرب وقتی در جمله اول چیزی رو ذکر کرد که در جمله دوم هم عین اون عبارت رو میخواد بیاره دیگه خودش رو از تکرار اون واژه بی نیاز میبینه. مثل جمله " زید عالم و عمرو" در این جمله چون مقصود اینست که هم زید عالم هست و هم عمر دیگه کلمه عالم بعد از عمرو تکرار نمیشه

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

چون عرب وقتی در جمله اول چیزی رو ذکر کرد که در جمله دوم هم عین اون عبارت رو میخواد بیاره دیگه خودش رو از تکرار اون واژه بی نیاز میبینه. مثل جمله " زید عالم و عمرو" در این جمله چون مقصود اینست که هم زید عالم هست و هم عمر دیگه کلمه عالم بعد از عمرو تکرار نمیشه

پس چرا در خیر جمیع در هر دو آمده؟

[سابحات]

پس چرا در خیر جمیع در هر دو آمده؟

راستش دیگه اینو نپرسیدم چون فکر کردم لازمه برای هردوش بیاد به جهت تاکید