(...◕✿◕◕✿◕ زنان نمونه مهدوی ◕✿◕◕✿◕...)

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

در میان بانوان با فضیلتی که در ارتباط با مباحث مهدویت مطرح هستند، مهم‌ترین بانو، بعد از ملکه دو سرا، نرجس خاتون، بی‌بی حکیمه خاتون، فرزند بزرگوار حضرت جوادالائمه و همشیره محترمه امام هادی و عمه بزرگوار امام حسن عسکری(ع) است.

حضرت حکیمه خاتون جزو بانوان محدثه است. احادیثی از ایشان نقل شده که مهم‌ترین آن‌ها حرز امام جواد(ع) است. این حرز امام جواد(ع) را حضرت حکیمه خاتون از پدر بزرگوارش، امام جواد(ع) برای ما نقل فرموده که مرحوم سید بن طاوس در مهج الدعوات، صفحه 36، این حرز را به وسیله حضرت حکیمه از پدر بزرگوارش نقل فرموده.

مهم‌ترین ویژگی حضرت حکیمه خاتون در مباحث مهدوی این است که ایشان شاهد تولد حضرت بقیه الله بوده و این بر حسب تصادف نبوده که بگوییم ایشان منزل امام حسن عسکری آمده و این مصادف با ولادت شده؛ نه، این با دعوت قبلی بوده است. امام حسن عسکری(ع) حکیمه خاتون را دعوت می‌کنند و می‌گویند عمه جان! امشب که شب نیمه شعبان است، افطارت را در منزل ما انجام بده و این نکته هم ظریف است که ایشان تأکید می‌کند بر این‌که امشب «که شب نیمه شعبان است» و حضرت حکیمه خاتون به دودمان امامت مشرف می‌شوند و افطار می‌کنند.

بعد از افطار که می‌خواهد به منزلش برود، حضرت امام عسکری می‌فرماید عمه امشب را در منزل ما بمان. عرض می‌کند شب نیمه شعبان است من باید به اعمال برسم. می‌فرماید امشب حجت خدا به دنیا می‌آید. عرض می‌کند از چه کسی؟ می‌فرماید از نرجس خاتون. عرض می‌کند من هیچ آثار حملی را در او نمی‌بینم. می‌فرماید بله او مانند مادر حضرت موسی (ع) است که تا لحظه ولادت آثار حملی در او ظاهر نبود این داستان بسیار مفصل است مرحوم شیخ صدوق در کمال الدین و مرحوم شیخ طوسی در الغیبه نقل فرموده‌اند.

در آن شب نیمه شعبان 255 قمری که حکیمه خاتون در بیت امامت بود، در اتاق نرجس خاتون اعمالش را انجام می‌دهد به انتظار اذان صبح است و می‌بیند حضرت نرجس خاتون برای نماز شب برخاستند. عرض می‌کند بی بی من، چیزی احساس می‌کنید؟ می‌گویند نه. نماز شبش را می‌خواند و قصد استراحت می‌کند قبل از اذان صبح. در این لحظه حضرت حکیمه خاتون یادش می‌افتد حضرت فرمودند امشب. ولی شب دارد به پایان می‌رسد. یک مرتبه امام حسن عسکری(ع) از آن اتاق می‌فرماید عمه جان عجله نکن امر خدا نزدیک است.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

یک دفعه بی بی نرجس خاتون بلند می‌شود و حکیمه می‌فرماید بی بی چیزی احساس می‌کنید و می‌فرماید بله حضرت برمی‌خیزند و پرده‌ای آویخته می‌شود و حضرت نرجس خاتون چیزی را مشاهده نمی‌کند تا هنگامی که پرده برداشته می‌شود و می‌بیند حجت خدا به حالت سجده پیشانی بر زمین نهاده و انگشت سبابه را به سمت آسمان گرفته و خدا را یاد می‌کند و ایشان این را دیدند و بعد حضرت را می‌آورند خدمت پدر بزرگوارشان می‌آورند و حضرت فرزندشان را روی دست می‌گیرند و می‌فرماید: فرزندم سخن بگو و آقا بقیة الله در همان لحظات اول ولادت باسعادت خود شروع می‌کند حمد خدا و درود بر پیامبر رحمت و یکایک امامان و تا این‌که می‌رسد به پدر خود.

در اینجا محمد بن عبدالله مطهری داستان دیگری از حکیمه خاتون نقل می‌کند ایشان می‌گوید بعد از شهادت امام حسن عسکری(ع) من به خدمت حکیمه خاتون رسیدم و عرض کردم ممکن است داستان تولد بقیه الله را برای من شرح دهید؟ و بعد ایشان این داستان را مفصل بیان می‌کند. نکته ظریف این است که ایشان می‌فرمایند: «انی لأراه صباحاً و مساءً » من، الان (بعد از شهادت امام حسن عسکری) هر روز صبح و شام خدمت بقیه الله می‌رسم و ایشان هر چیزی قرار است اتفاق بیفتد به من خبر می‌دهد و پیش از آن‌که من از ایشان سؤال کنم، ایشان مرا خبر می‌دهد و هر گاه حادثه‌ای برای من اتفاق می‌افتد، قبل از این‌که من کسی را بفرستم، خود بقیة الله جواب آن واقعه را برای من می‌فرستد و در لحظه وقوع به دست من می‌رسد. بعد، می‌فرماید دیروز هم آقا بقیة الله نزد من آمده‌اند و خبر به من داده است که تو قرار است به نزد من بیایی. این روایت، در «روضة الواعظین» نیشابوری جلد دوم ص 10 آمده.

در مورد حکیمه خاتون مطلب زیاد است. علامه مجلسی در بحار الانوار بیان کرده است که حضرت حکیمه از خواص ائمه بوده؛ یعنی جزء کسانی بوده که همواره در محضر ائمه هدی بوده و تعبیر ظریف دیگر این است که ایشان از سفرا و از ابواب بود؛ یعنی به طوری که بقیه الله غیر از نواب اربعه افرادی داشتند که سفیر حضرت در بین مردم بودند که مرحوم علامه مجلسی حضرت حکیمه خاتون را یکی از سفیران آقا بقیه الله معرفی کرده در بحار ج 102 ص79.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

مرحوم شیخ صدوق از محمد بن عیسی نقل می‌کند یک جوان هاشمی که نامش در جاهای دیگر موسی بن عیسای هاشمی آمده است، این جوان هاشمی می‌گوید یک کنیزی داشت که آن کنیز غزال نام داشت که این کنیز را صدا کرد. کنیز که آمد به او گفت آن داستان را برای ایشان بگو. این کنیز که پیرزنی بود در آن زمان، به من گفت ما بعد از ارتحال حضرت امام حسن عسگری(ع) مریضی داشتیم که این مریض طفل نوزادی بود که دیدگانش به شدت درد می کرد و رود به هلاک بود. من رفتم به خانه حکیمه خاتون و خانه ما دقیقاً مقابل خانه منزل ابن الرضا (امام حسن عسکری) بود و به حکیمه خاتون گفتم چیزی به من بده که ما آن بچه را با آن متبرک بسازیم تا بچه شفا پیدا کند. حضرت حکیمه خاتون فرمودید آن میل را بیاورید. آن میلی که ما با آن تازه مولود را دیشب سرمه کشیدیم. آن میل را آوردند که شب قبلش که شب میلاد حضرت بوده با آن میل به چشمان بقیه الله سرمه کشیده بودند. میل را آورند و من آن را بردم تا آن طفل نوزاد را متبرک کنم و به چشمان او کشیدم و آن طفل خوب شد. این روایت در بحار جلد 51 ص 343 علامه مجلسی نقل کرده از حکیمه خاتون.

راجع به حضرت حکیمه خاتون بحث بسیار است. و من به همین مقدار اشاره کردم به عنوان یک بانوی بزرگواری که در فرهنگ مهدویت به شدت مطرح است


درس‌گفتاری از استاد علی اکبر مهدی پور

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

زنان نمونه

مقدمه

آفرينشِ زن، برگ زريني از کتاب خلقت است. زيرا زن يکي از مظاهرِ زيبايي و بزرگي خداوند است. زنان! نيمي از اجتماع را تشکيل مي دهند و نقش مهمي در رشد و پيشرفت جامعه دارند.

در نظام خلقت همانطور که دين اسلام اشاره کرده، خداوند زن و مرد را جداگانه خلق نمود و از روح خود بر آنها دميد.

زرارة‌ بن اعين از امام صادق عليه السلام نقل مي­کند که:

« خداوند بعد از آفرينش آدم، حوا را به طور نو ظهور پديد آورد...».[1][1]

پس معلوم مي شود از نظر خلقت، فرقي بين زن و مرد نبوده و هيچ کدام امتيازي بر ديگري ندارند. و انسانها به واسطه سعي و تلاش خودشان، مي­توانند به مراتب بالاي کمال در زمينه­ هاي علمي و اخلاقي برسند و در اين راه هيچ فرقي ميان زن و مرد نمي ­باشد.

در قرآن مي خوانيم:

«اي مردم ما شما را از يک مرد و زن آفريديم و شما را در قالب تيره ها و قبيله ها قرار داديم تا يکديگر را بشناسيد، ( اينها ملاک امتياز نيست) گرامي ترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست...»

ما در اين نوشتار كه در دو فصل مي آيد؛ به دنبال تبيين حضور زنان در حكومت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف و ذكر نمونه هايي از اين حضور تا به لطف الهي زنان ما به عنوان ياران و منتظران حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف هم به اعتلاي خود بپردازند و هم تربيت كننده نسل منتظر و ياور حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف باشند.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

1. زنان در قرآن

قرآن، جداي از اينكه تقواي الهي و پيمودن درجات كمال انساني را منحصر به مردان نمي داند، در مواردِ متفاوتي از زنان نمونه­اي نام مي برد كه الگوي مردان و زنان مومن اند و ما در اينجا به بعضي از آنها اشاره مي كنيم :

الف. آسيه همسر فرعون

اين زن با اينکه در بهترين شرايط مادي و زندگي دنيايي به سر مي­برد با دعوت حضرت موسي، ايمان آورد و تا پاي جان در زير سخت­ترين شکنجه ­ها دست از ايمان و عقيدة خود بر نداشت و به چنان مقام بالايي رسيد که خداوند او را الگوي تمام زنان و مردان مؤمن معرفي مي­ کند. وي از جمله چهار زني مي باشد که بهشت مشتاق آنهاست.[2][2]

ب. حضرت مريم

در فضيلت اين بانو همين بس که خداوند سوره­اي از قرآن را به نام اين بانو قرار داده است و در جاي جاي قرآن تعبيرهاي زيبايي درباره حضرت مريم آمده است که هر فردي را به شگفتي مي­ اندازد.

ج. مادر و خواهر حضرت موسي

اين دو زن نقش مهمي در حفظ جان حضرت موسي عليه السلام داشتند به طوري که مادر آن حضرت او را درجعبه اي قير اندود قرار داده و در رود نيل مي­ اندازد و خواهرش او را تا کاخ فرعون تعقيب کرده و سبب بازگرداندن حضرت موسي به آغوش مادرش مي ­شود.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

2. نقش زنان در عرصه هاي گوناگون

تاريخ شاهد است که زنان نه تنها در بعد فردي و معنوي به درجات بالاي کمال رسيده اند بلكه در بعد اجتماعي هم نقش فعالي داشتند.

عرصه هاي سياسي، ميدان جنگ و نبرد و علمي شاهد حضور و نقش زنان مي باشد.

الف. در عرصه سياسي

نقش زنان مؤمن در حفظ اسلام و دفاع از پيشواي مسلمانان در عصر و زمان خودشان چشمگير و حائز اهيمت است. تاريخ، نمونه زيادي از اين زنان در خود دارد که ما به تعدادي از آنها اشاره مي­كنيم.

حضرت زهرا عليها السلام

اين بانوي گرامي داراي ابعاد وجودي بسياري است که هر بُعد زندگي آن حضرت سرمشق ديگران است. آن حضرت نه تنها داراي مقام عصمت بوده، داراي مقامات بالاي معنوي نيز بودند چنانچه امام حسن مجتبي عليه السلام مي فرمايد:

« عابدتر از فاطمه در دنيا نمي­توان يافت»[3][3]

حضرت فاطمه عليها السلام هم خانه­ دار خوبي بودند و سنگر خانه را مهمتر از هر چيز ديگر مي­ دانستند و هم سياست مداري آگاه بودند که به مقتضاي زمان و مصلحت جامعه عمل مي­ کردند. آن حضرت در خانه همسر خوبي براي علي عليه السلام و مادري موفق در تربيت فرزندان صالح خويش بودند و در بيرون منزل مدافع فداکاري براي مکتب اسلام بودند چنانچه در دفاع از وصي پيامبر آنهم نه به عنوان اينکه اميرالمؤمنين عليه السلام شوهر آن حضرت بود بلکه به عنوان دفاع از امامت و امام زمان خويش خطبه ­خواندند و فرياد ­زدند. ايشان شبها به خانه انصار و مهاجران مي رفتند و با آنها حرف مي­ زدند و فضايل علي عليه السلام را يکي يکي مي­ شمردند و سفارش­هاي پيامبر را در غدير به ياد آنها مي­ آوردند و با قدرت منطق و استدلال، حقانيت آن حضرت را اثبات مي­ کردند و عاقبت نيز در راه دفاع از ولايت و امامت به شهادت رسيدند.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

حضرت زينب عليها السلام

حضرت زينب هم که در دامان چنين مادري پرورش يافت الگوي صبر و استقامت است. مصائب آن حضرت در واقعۀ کربلا و نقش آن بانو بعد از واقعۀ کربلا در افشاگري و رسوايي يزيد و يارانش بر کسي پوشيده نيست و اگر شجاعت و فداکاري حضرت زينب(س) نبود دشمنان ياد کربلا را از بين مي بردند و امام سجاد عليه السلام را به شهادت مي­رساندند و اثري از اسلام عزيز باقي نمي­ ماند.

كربلا مي­ مرد اگر زينب نبود شيعه مي ­پژمرد اگر زينب نبود

حضرت خديجه عليها السلام

از حضرت خديجه عليها السلام نيز به عنوان يكي از چهار زن آسماني و بهشتي نام برده­ اند كه در عرصه سياسي اولين زن مومنه و ياريگر پيامبر گرامي اسلام صل الله عليه و آله بوده است و نقش مهمي در پيشبرد اسلام داشته است.

بنت الهدي صدر:

از زنان عصر حاضر نيز مي توان به بنت الهدي صدر اشاره کنيم. وي پرچمدار حرکت اسلامي بانوان در عراق بود. ايشان پس از دستگيري برادرش آيت الله صدر با سخنراني روشنگرانه حرکت جديدي را آغاز کرد که آزادي برادرش را در پي داشت اما پس از چند ماه او و برادرش را دستگير و به شهادت رساندند.

در طول مبارزات ملت ايران براي پيروزي انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي نيز ما زنان بسياري داشتيم که نقش مهمي را ايفا کردند.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

ج. در ميدان جنگ و نبرد

در صدر اسلام عده زيادي از زنان به همراه پيامبر در صحنه نبرد شرکت مي­کردند و به مداواي مجروحان و سرپرستي بيماران مي­پرداختند و در انتقال آب و حمل غذا و آشپزي و نگهداري وسايل رزمندگان و تهيه دارو و رساندن مهمات به رزمندگان و تعمير تجهيزات آسيب ديده وانتقال مجروحان و شهدا انجام وظيفه مي ­کردند.

براي نمونه مي‌توان از نسيه دختر کعب مازينه اين بانوي گرامي مادر دو شهيد است و از زنان قهرماني است که در برخي از جنگهاي پيامبر صل الله عليه و آله حضور فعالي براي مداواي مجروحان داشته است. او در جنگ احد پس از شکست مسلمانان با شمشير به دفاع از پيامبر صل الله عليه و آله پرداخت و حضرت رسول نيز در مورد او دعا کردند که خدا او را از اهل بهشت قرار دهد.

فصل دوم: زنان در حکومت امام زمان عليه السلام

همانطور که زنان در تاريخِ حماسه­ ها و قيام­ها نقش چشمگيري داشتند و پيام آور حضورِ توأم با عزّت و عفّت بوده­ اند در حکومت جهاني حضرت مهدي عليه السلام نيز در جهت گسترش فرهنگ اسلامي و تبيين خطوط اصلي دين و آموزش معارف الهي نقش­ برجسته­اي برعهده دارند.

وجود 50 زن از ميان 313 نفر از ياران برجسته و فرماندهان آن حضرت مؤيد اين مطلب است.

امام باقر عليه السلام مي فرمايد:

« به خدا سوگند 313 نفر بدون وعده پيشين گرد مي آيند. در ميان آنها 50 نفر زن هستند»

يا در جاي ديگر امام صادق عليه السلام نيز از زنان همراه حضرت مهدي عليه السلام نام برده و مي فرمايد:

« آنان مجروحان را مداوا مي­کنند و از بيماران جنگي پرستاري مي­نمايند چنانچه زنان در زمان پيامبر همراه او بودند....»[4][4]

اين دو روايت حکايت از آن دارد که وجود زنان در بين ياران حضرت امري حتمي است.

حال جا دارد بر اساس روايات حضور و نقش اين زنان را از نظر زمان و موقعيت بررسي کنيم.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

1. زنان عصر ظهور


زناني هستند که در ايام ظهور حضرت زندگي مي کنند که از جمله آنها همان 50 زني است که در روايت به آنها اشاره شده و جزء افراد اصلي سپاه حضرت هستند. آنها به هنگام ظهور در حرم امن الهي به خدمت امام مي رسند:
ام سلمه ضمن حديثي درباره علائم ظهور از پيامبر صل الله عليه و آله روايت کرده است که فرمودند:


« در آن هنگام پناهنده اي به حرم امن الهي پناه مي آورد و مردم همانند کبوتراني که از چهار سمت به يک سو هجوم مي برند به سوي او جمع مي شوند در ميان آنان ، برخي زن مي باشند که بر هر جبار و جبارزاده اي پيروز مي­شودند...»[5][5]

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

. رجعت کنندگان

مسأله رجعت از مباحث مهم اعتقادي شيعه است که با فرهنگ مهدويت نيز ارتباط تنگاتنگ دارد. رجعت از نظر لغوي به معني بازگشت است. يعني برگشتن به جايي که پيش تر در آنجا بوده است.

و از نظر اصطلاحي به معناي بازگشت دو گروه مؤمنان محض و کافران محض به همان صورتي که در گذشته بودند به دنيا مي باشند. اولياء الهي و صالحان با ديدن حاکميت دين و عدل در گستره گيتي شادمان شوند و ثمرات ايمان و اعمال صالح خود را مي­ ببينند و به ثواب ياري امام نائل مي ­شوند. معاندان و دشمنان اهل بيت عليهم السلام نيز بخشي از جزاي اعمال ناشايست خود را در اين دنيا مشاهده کرده و کيفر مي­ شوند و از ذلت و حقارت، ستمگران متألم مي­گردند.

زنان رجعت کننده را مي توان به دوگروه تقسيم کرد:

گروه اول: زنان مؤمنه­اي که در زمان قبل از ولادت حضرت عجل الله تعالي فرجه الشريف زندگي مي کرده­ اند:

در روايتي از امام صادق عليه السلام آمده است:

« همراه مهدي عليه السلام سيزده زن هستند؛ آنان مجروحان را مداوا مي کنند و از بيماران جنگي پرستاري مي­ نمايند، چنان چه زنان در زمان پيامبر اسلام همراه او بودند»