انبیا همه آمدهاند تا در جامعه توازن برقرار كنند. توازن هم به این معنا است كه هر كس به حق خود برسد. هدف امام زمان هم همان هدف انبیا است؛ او تلاش میكند تا هر حقداری به حقش برسد.
یكی از معانی آزادی، بهره و نصیببردن از حقوق مشروع است. اگر افزون بر حقوق خودش، حق دیگری را هم استفاده كرد، آزادی را زیر پا گذاشته است. معنای آزادی این است كه در محدودة قانون حركت شود. قانون هم به معنای مرزبندی است؛ یعنی مشخص شود كه هر كس چه حقوقی دارد. یكی از این حقوق، حق تعلیم و تربیت است. اگر كسی بگوید: «فلان كس به خاطر اینكه از فلان نژاد است، پس حق ندارد آموزش ببیند»، آزادی او را سلب كرده است.
اینكه برخی آزادی را «رهایی از هر قیدی» معنا كردهاند، درست نیست.
در تاریخ طبری آمده است: وقتی مسلمانان به ایران لشكر كشیدند، فرمانده لشكر ایران از فرمانده لشكر اسلام پرسید: «برای چه آمدهاید؟» او پاسخ داد: «ما برای اینكه سرزمینی را به سرزمینمان بیفزاییم، به ایران لشكر نكشیدهایم. ما برای گسترش عدالت آمدهایم.» از او میپرسند: «گسترش عدالت یعنی چه؟» پاسخ میدهد: «پادشاهانتان از شما آزادی را سلب كردهاند و شما حق انتخاب ندارید. ما آمدهایم تا شما را آزاد كنیم و كاری كنیم كه بتوانید حقوقتان را استیفا كنید».
میخواهم بگویم عدل و آزادی و زیبایی و... به گونهای هممعنا و هممفهومند .
رابطه قسط و عدل چیست؟
استاد: قسط یك نوع خاصی از عدالت است؛ نه اینكه چیزی باشد در مقابل عدل. قسط هم به معنای این است كه هر كس به سهم خودش برسد.
در آن صورت، عامی است كه بعد از خاص میآید.
استاد: بله، یك چیز خاصی نیست . امام زمان هم برای اجرای عدل و قسط میآید.
ابن عربی یك بیان خوبی دارد. میگوید از این سخن حضرت رسول كه فرمود: «یملأ به الأرض عدلاً و قسطاً » معصومیت امام زمان به دست میآید .