۩۩***۩۩ مسجد سهلــه۩۩***۩ ۩

[شكوه انتظار]

مسجد سهله

اقامتگاه دلدار (آشنایی با مسجد سهله)
مسجد سهله در اطراف کوفه،
در دو کیلومتری شمال غربی مسجد اعظم کوفه،
کهن­ترین مکانِ منتسب به امام مهدی(عج) است
دراحادیث رسیده از امامان نور،
مسجد سهله ،
به عنوان اقامتگاه شخصی امام مهدی(عج) در عصر ظهور مطرح شده است.
در این نوشتار به استناد شش حدیث از پیشوایان معصوم (ع) جایگاه مسجد سهله بررسی شده،
ویژگی­های آن مکان مقدس شمارش گردیده و به چند مورد از نیک­بختان تاریخ که در این پایگاه ملک پاسبان به حریم حضرت دوست راه یافته اند، اشاره شده است.

[شكوه انتظار]

اقامتگاه حضرت در عصر ظهور

در احادیث فراوانی به صراحت اعلام شده که اقامتگاه شخصی امام مهدی(عج)در دوران ظهور، مسجد مقدس سهله است :
1. محدثان عالی مقام شیعه، با اسناد معتبر، در مجامع حدیثی خود روایت کرده­اند که روزی در محضر حضرت امام صادق(ع) از مسجد سهله گفت و شنود شد، فرمودند: «آنجا اقامتگاه صاحب ماست؛ هنگامی که با خانواده­اش قیام کند».1
2. بیش از یک قرن پیش از ولادت امام مهدی(عج)، امام صادق (ع) به یار باوفایش ابوبصیر، فرمود:
« ای ابا محمد! گویی فرود آمدن قائم(ع‍ج) را با اهل و عیالش در مسجد سهله، با چشم خود می بینم»
ابوبصیر عرضه داشت: آیا محل اقامت دایمی آن حضرت در مسجد سهله خواهدبود؟
حضرت فرمود: آری، سپس فرمود: مسجد سهله اقامتگاه حضرت ادریس بود.
مسجد سهله اقامتگاه حضرت ابراهیم خلیل الرحمان بود.
خداوند، پیامبری را مبعوث نکرده جز اینکه در مسجد سهله نماز گزارده است.
مسجد سهله، پایگاه حضرت خضر(ع) است.
کسی که در مسجد سهله اقامت کند، همانند کسی است که در خیمه رسول اکرم(ص) اقامت کند.
مرد و زن با ایمانی یافت نمی شود، جز اینکه دلش به سوی مسجد سهله پر می زند.
هیچ کس در مسجد سهله نماز نمی­گزارد که با نیت راستین خدا را بخواند ، جز اینکه او را با حاجت برآورده شده از آنجا بر می­گرداند.
هیچ کس نیست که در مسجد سهله به خدا پناهنده شود، جز اینکه خداوند او را از آنچه بیم دارد، پناه دهد.
ابوبصیرعرض کرد: فضیلت بسیار بزرگی است!
امام صادق(ع) فرمود: آیا برایت بیفزایم.
عرض کرد : بلی .
فرمود: مسجد سهله از آن بقعه­هایی است که خداوند دوست دارد، او را در آنجا بخوانند.
شب و روزی نیست که فرشتگان به زیارت مسجد سهله نشتابند و در آنجا به عبادت حق تعالی نپردازند. اگر من در آن سامان سکونت داشتم، هیچ نمازی را جز در مسجد سهله نمی­خواندم.
ای ابا محمد! اگر مسجد سهله هیچ فضیلتی جز فرود آمدن فرشته­ها و اقامت پیامبران نداشت، همین فضیلت بس بود، در حالی که این همه فضیلت دارد .
آنچه از فضایل مسجد سهله برای تو بازگو نکردم، بیش از فضایلی است که برایت گفتم.»2
3. مفضل در ضمن حدیث مفصلی از محضر امام صادق(ع) پرسید که منزل امام مهدی(ع‍ج) و مرکز اجتماع شیعیان کجا خواهد بود؟
امام صادق (ع) در پاسخ او فرمود:
«مرکز حکومت او کوفه و مرکز قضاوتش، مسجد اعظم کوفه و مرکز بیت المال و محل تقسیم غنائم مسلمانان، مسجد سهله و محل خلوت و مناجاتهایش تپه­های سپید و نورانی نجف اشرف است».3
4. از امام زین العابدین (ع) روایت شده که فرمود:
«هر کس در مسجد سهله دورکعت نماز بخواند، خداوند دوسال بر عمر او می­افزاید».4
5. امام صادق(ع) در این باره فرمود:
«هیچ غم زده­ای نیست که به مسجد سهله برود و در آنجا دو رکعت نماز میان مغرب و عشا گزارده و خدا را بخواند، جز اینکه خداوند غم­هایش را زایل گرداند.»5
6. شیخ طوسی در ضمن یک حدیث طولانی از وجود مقدس امیرمؤمنان(ع) روایت می­کند که به هنگام شمارش مساجد مبارکه کوفه، فرمود:
«مسجد بنی ظفر (سهله)، مسجد مبارکی است. به خدا سوگند! در آنجا تخته سنگ سبز رنگی است که خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرده است جز اینکه تمثال صورتش درآن هست».6

[شكوه انتظار]

ویژگی های مسجد سهله


از بررسی مجموع روایاتی که درباره مسجد سهله رسیده، به این نتیجه می­رسیم که مسجد سهله ویژگی­های فراوان و امتیازات بی­شمار دارد که به گوشه­ای از آن­ها اشاره می­کنیم:

1. آن جا، از سرزمین کوفه است.
2. آن جا، اقامتگاه پیامبران و صالحان است.
3. آن جا، اقامتگاه امام مهدی(عج) است.
4. آن جا، رهگذر راهیان بهشت است.
5. آن جا، محل عروج است.
6. آن جا، محل نیایش امام مهدی(عج) است.
7. آن جا، محل نزول فرشته­هاست.
8. امام صادق(ع) برای حوائج مهم به آن جا تشریف می­بردند.
9. خدا دوست دارد که در آن جا نیایش شود.
10. دل هر زن و مرد مؤمن به آن جا پر می­کشد.
11. هیچ کس به آن جا وارد نشود، جز اینکه حاجاتش برآورده ­شود.
12. هیچ کس در آنجا نماز نگزارد، جز اینکه حاجت روا ­گردد.

[شكوه انتظار]

باریافتگان مسجد سهله

در طول یک هزار و نود و چند سالی که از آغاز غیبت کبری می گذرد،
هزاران نفر از شیعیان شیفته و منتظران دل سوخته،
به قصد دیدار یار،
از اطراف و اکناف جهان، به سوی مسجد سهله می­شتابند، شب­هایی را در آنجا بیتوته می­کنند، با کعبه مقصود و قبله موعود مناجات می­کنند.
به دیدار جان جانان موفق می­شوند، ولی به دلیل دم فروبستن، راز دل را به احدی اظهار نمی کنند.
با توجه به مشکلات فراوانی که در نقل این رویدادهاست، فقط اسامی شماری از این افراد سعادتمند را که در مسجد سهله به حضور یار بار یافته و یا مورد توجه محبوب قرار گرفته­اند، می­آوریم:
1. حاج سید احمد اصفهانی(مشهور به خوشنویس) که در زمان میرزای شیرازی به سامرا مهاجرت کرده بود، روز جمعه­ای در مسجد سهله به پیشگاه امام انس و جان شرفیاب شد و فرمان یافت که همه روزه صبحگاهان به نیابت از امام زمان(عج) زیارت عاشورا بخواند.7
2. سید جلیل القدری از علمای زاهدان، پس از چهل شب مداومت در تشرف به مسجد سهله، شب چهارشنبه­ای در مسجد سهله خدمت مولا رسیده و مورد عنایت قرار گرفته است.8
3. محدث نوری، از یک مرد صالح نقل می­کند که چهل شب چهارشنبه به مسجد سهله مشرف شده و در شب چهلم، به دیدار محبوب شرفیاب شد و حضرتش او را به ملازمت پدر پیرش توصیه فرمود.9
4. حضرت آیت الله حاج میرزا مهدی اصفهانی، در مسجد سهله برای ملاقات امام مهدی(عج) و رهایی از منجلاب افکار یونانی و التقاطی، استغاثه می­کرد. سرانجام روزی به هنگام بازگشت از مسجد سهله در مقام هود و صالح به محضر آن حضرت شرفیاب شد و این جمله نورانی را بر سینه آن حضرت مشاهده کرد:
«طلب المعارف من غیر طریقتنا اهل البیت مساوق لانکارنا؛ گرفتن معارف دینی به جز از طریق ما اهل بیت، مساوی با انکار ما است».10
5. علامه طباطبایی، صاحب تفسیر المیزان از استادش مرحوم آقا سید علی قاضی نقل می­کرده که برخی از افراد زمان ما، مسلما به محضر مبارک آن حضرت رسیده­اند. یکی از آنان حاج شیخ محمد تقی آملی بود که در مسجد سهله در مقام صاحب الزمان (عج) ، مشغول دعا و ذکر بوده که ناگهان آن حضرت را در میان نوری بسیار قوی می­بیند که می­خواهد به او نزدیک شود، ابّهت و عظمت آن نور طوری اورا می گیرد که نزدیک بوده قبض روح شود، نفس هایش به شماره می­افتد، حضرت را به اسمای جلاله خدا قسم می دهد که نزدیکتر نشود.11
6. عالم دل سوخته­ای، چهل شب چهارشنبه به قصد یار به مسجد سهله مشرف می­شود ولی به مقصود نمی­رسد . سرانجام او را به مغازه پیرمرد قفل سازی در بازار آهنگران رهنمون می­شوند. مغازه پیرمرد را پیدا می کند. رفتار صادقانه و منصفانه­ای از او مشاهده می کند. از دولب جان جانان، این جمله را می شنود که فرمود:
«اینگونه باشید! ما خود به سراغ شما می آییم».12
7. آیت الله غروی از مرحوم حاج شیخ محمد جواد سهلاوی که در همسایگی مسجد سهله اقامت داشت، نقل کردند که گفت:
« روزی چیزی برای خوردن نداشتیم. به حضرت عرض کردم: من، هیچ، ولی برای بچه ها چه کنم؟ به دلم گذشت که به مقام ابراهیم(ع) بروم. چون به آنجا رسیدم، دیدم ظرف بزرگی پر از غذا آنجاست و هنوز بخار از آن متصاعد است. متوجه شدم که از عنایت مولاست».13.

[شكوه انتظار]

اعمال مسجد سهله

اعمال مسجد سهله ، بسیار فراوان است که تعدادی از آنها، در روایتی امام صادق (ع) نقل شده است ولی مهمترین آنها دو رکعت نماز تحیت مسجد است که امر شده میان نماز مغرب و عشا خوانده شود.14



منبع: فصلنامه انتظار، شماره 6 .
-------------------------------------
پی نوشت:

1. کافی،ج3، ص 495.
2. بحار الانوار،ج100،ص 436.
3. بحار الانوار،ج53، ص 11.
4. مستدرک الوسائل، ج 3 ، ص 417.
5. وسائل الشیعه، ج 5، ص 266.
6. امالی شیخ طوسی، ج 1،ص 417.
7. العبقری الحسان،ج 2، ص 200.
8. العبقری الحسان،ج 1، ص 103.
9. بحارالانوار، ج 53،ص 245.
10. ابواب الهدی، مقدمه ص 46.
11. مهر تابان، ص 147.
12. ره توشه یاوران مهدی، ص 164.
13. اجساد جاویدان، ص 42 به نقل از یکی از فضلای نجف اشرف.
14. المزار الکبیر، ص 138-140.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

مسجد سهله، در اطراف کوفه، در دو کیلومترى شمال غربى مسجد اعظم کوفه، کهن‏ترین مکان منتسب به حضرت بقیةاللّه(عج) است.
در احادیث مأثور از امامان، مسجد سهله، به عنوان اقامتگاه شخصى حضرت ولى عصر (علیه‏السّلام) در عصر ظهور معرّفى شده است.

بدانکه بعد از مسجد کبیر کوفه مسجدى به فضیلت مسجد سهله در آن عرصه نیست و آن خانه حضرت ادریس علیه السلام و حضرت ابراهیم و محلّ ورود حضرت خضر علیه السلام و مسکن آن حضرت است و از حضرت صادق علیه السلام منقول است که به اَبُوبَصیر فرمود اى ابومحمّد گویا من مى بینم حضرت صاحب الا مر علیه السلام در مسجد سهله فرود آید با اهل و عیالش و منزل آن حضرت باشد... مفاتیح الجنان

در احادیث فراوانی به صراحت اعلام شده که اقامتگاه شخصی امام مهدی(عج)در دوران ظهور، مسجد مقدس سهله است :

1. محدثان عالی مقام شیعه، با اسناد معتبر، در مجامع حدیثی خود روایت کرده­اند که روزی در محضر حضرت امام صادق(ع) از مسجد سهله گفت و شنود شد، فرمودند: «آنجا اقامتگاه صاحب ماست؛ هنگامی که با خانواده­اش قیام کند». کافی،ج3، ص 495. 2. بیش از یک قرن پیش از ولادت امام مهدی(عج)، امام صادق (ع) به یار باوفایش ابوبصیر، فرمود: « ای ابا محمد! گویی فرود آمدن قائم(ع‍ج) را با اهل و عیالش در مسجد سهله، با چشم خود می بینم» ابوبصیر عرضه داشت: آیا محل اقامت دایمی آن حضرت در مسجد سهله خواهدبود؟ حضرت فرمود: آری، سپس فرمود: مسجد سهله اقامتگاه حضرت ادریس بود. مسجد سهله اقامتگاه حضرت ابراهیم خلیل الرحمان بود. خداوند، پیامبری را مبعوث نکرده جز اینکه در مسجد سهله نماز گزارده است. مسجد سهله، پایگاه حضرت خضر(ع) است. کسی که در مسجد سهله اقامت کند، همانند کسی است که در خیمه رسول اکرم(ص) اقامت کند. مرد و زن با ایمانی یافت نمی شود، جز اینکه دلش به سوی مسجد سهله پر می زند. هیچ کس در مسجد سهله نماز نمی­گزارد که با نیت راستین خدا را بخواند ، جز اینکه او را با حاجت برآورده شده از آنجا بر می­گرداند. هیچ کس نیست که در مسجد سهله به خدا پناهنده شود، جز اینکه خداوند او را از آنچه بیم دارد، پناه دهد. ابوبصیرعرض کرد: فضیلت بسیار بزرگی است! امام صادق(ع) فرمود: آیا برایت بیفزایم. عرض کرد : بلی . فرمود: مسجد سهله از آن بقعه ­هایی است که خداوند دوست دارد، او را در آنجا بخوانند. شب و روزی نیست که فرشتگان به زیارت مسجد سهله نشتابند و در آنجا به عبادت حق تعالی نپردازند. اگر من در آن سامان سکونت داشتم، هیچ نمازی را جز در مسجد سهله نمی­خواندم. ای ابا محمد! اگر مسجد سهله هیچ فضیلتی جز فرود آمدن فرشته ­ها و اقامت پیامبران نداشت، همین فضیلت بس بود، در حالی که این همه فضیلت دارد. آنچه از فضایل مسجد سهله برای تو بازگو نکردم، بیش از فضایلی است که برایت گفتم.». بحارالانوار،ج100،ص 436. 3. مفضل در ضمن حدیث مفصلی از محضر امام صادق(ع) پرسید که منزل امام مهدی(ع‍ج) و مرکز اجتماع شیعیان کجا خواهد بود؟ امام صادق (ع) در پاسخ او فرمود: «مرکز حکومت او کوفه و مرکز قضاوتش، مسجد اعظم کوفه و مرکز بیت المال و محل تقسیم غنائم مسلمانان، مسجد سهله و محل خلوت و مناجاتهایش تپه­ های سپید و نورانی نجف اشرف است ». بحار الانوار،ج53، ص 11.

تصویری از دیواره پشت مسجد سهله و قبرستان