ساواك ، يك سازمان جهنمي
در 28 شهريور 1335 لايحه تاسيس سازمان اطلاعات و امنيت كشور كه در شوراي وزيران تصويب شده بود جهت بحث و بررسي به مجلس شوراي ملي ارائه شد. بههمين منظور مقاله حاضر به بررسي عملكرد ساواك در تاريخ سياسي ايران ميپردازد.
24 ساعت پس از بازداشت سروان عبدالحسن عباسي، افسر مظنون به داشتن تمايلات كمونيستي در تابستان سال 1333، مقامهاي نظامي ـ امنيتي ارتش ايران به وحشت افتادند. با اطلاعاتي كه سروان عباسي در اختيار آنان قرار داده بود، 600 نفر از جمله 400 افسر در نيروهاي سهگانه ارتش، ژاندارمري و شهرباني بازداشت شدند. در ميان دستگيرشدگان، افسران بلندپايهاي مانند معاون دادستان كل ارتش، معاون رياست شهرباني، رئيس دايره رمز ارتش در تبريز و مامور محافظ شخص شاه و مهمانان برجسته خارجي ديده ميشدند. دادگاه نظامي 100 نفر از اين افسران را به مرگ محكوم كرد كه 27 افسر ارشد نيروي زميني و 3 افسر نيروي دريايي در بين آنان قرار داشتند. ماموران حكومت نظامي طي 3 سال بعد از آن حدود 3000 نفر از اعضاي حزب كمونيستي توده را دستگير كردند. 14 نفر از اعضاي حزب از جمله يك عضو كميته مركزي زير شكنجه جان باختند و رهبران آنها به شوروي گريختند. به اين ترتيب عمدهترين و سازماندهيشدهترين تشكيلات مخفي نظامي مخالفان متلاشي شد. سال 1336، سال پايان حكومت نظامي بود. ديگر هيچ گونه تحرك سياسي مخاطرهآميز از هيچ يك از احزاب مخالف مشاهده نميشد. دكتر محمد مصدق بعد از آزادي از زندان 3 ساله به باغش در احمدآباد مستوفي تبعيد شد و در بازداشت خانگي تحت نظر قرار گرفت. ديگر رهبران جبهه ملي يا در زندان يا تحتنظر بودند. افسران وفادار به مصدق نيز از ارتش و ديگر قواي نظامي پاكسازي شده بودند. با تمام موفقيتهايي كه حكومت نظامي در ساكت كردن و متلاشي ساختن و آرام كردن فضاي سياسي كشور انجام داده بود، آمريكاييها نميتوانستند نسبت به نبود يك نظام امنيتي در كشوري كه طولانيترين مرز مشترك را با عمدهترين دشمن آنها يعني اتحاد جماهير شوروي داشت، بيتفاوت بمانند. بقاياي حزب توده هنوز وجود داشتند و مخالفان سنتي شاه نيز هنوز با تمام سركوبها در جامعه زندگي ميكردند. به همين علت آنها ضرورت تاسيس يك سازمان امنيتي را به شاه توصيه كردند. شاه در يك سخنراني در سال 1336 اعلام كرد: «... امروز در همه كشورهاي آزاد به اداره امنيت سياسي نياز است كه با همكاري با ساير وزارتخانهها، ميتواند توطئههايي از اين قبيل را كشف و خنثي كند. در وضعيت كنوني هر اقدامي جز اين بياحتياطي خواهد بود.»