يك روز از زندگي آيت الله بهجت(ره)

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

در تقويم زندگي، روزها و آدم هايي هستند که دلمان را هوايي مي‌کنند.
اگر از اعياد و سوگواري‌هاي‌ مذهبي و شخصيت بزرگوارِ ائمه اطهار(ع) بگذريم،
کساني هستند که دلمان مي‌خواهد شبيه شان باشيم،
پا جاي پايشان بگذاريم و مانند آن‌ها خوب باشيم و بندگي کنيم.

کساني که خدايي هستند و اين خدايي بودن را مي‌شود در تک تکِ ابعادِ وجودي شان، حس کرد و فهميد.
نام‌هاي‌ بزرگي که هر کدام، مي‌توانند الگوي جامع و کاملي برايمان باشند و لمسِ سبک و سياق زندگي شان،
مي‌تواند شروعِ يک نگاهِ نو به زندگي باشد.به شرط آن که آنان را بشناسيم ومانندشان عمل کنيم.

امروز، بيست و هفتم ارديبهشت، ششمين سالروز عروج ملکوتيِ
حضرت آيت‌ا... ‌العظمي شيخ محمدتقي بهجت است.

به مناسبت سالگرد رحلت اين مرجع عاليقدر،
به مرور سبک زندگي اين مرد بزرگ می پردازیم.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

نگاهي به ابعاد شخصيتي و تربيتي زندگي آيت ا... بهجت

آدم هايي هستند در جهان، که نردبان پيوند زمين و آسمانند.
آرام و آهسته مي‌آيند و با همه تلاطم روحي ناشي از دوري از معشوق،
روح شان در مسيرهاي سخت و صعب رودخانه خروشان
و توفان‌زده زندگي دنيا به بيراهه و قهقرا نمي‌رود.

زندگي را چنان زندگي مي‌کنند که بايد کرد و چنان در برابر خداوند،
بندگي مي‌کنند که رمز آفرينش انسان گشوده مي‌شود
و راز آن سخن حضرت حق به فرشتگان مقرب که فرمود:
من چيزي مي‌دانم که شما را از آن آگاهي نيست،
معنا مي‌يابد.

زندگي اين آدم‌ها حديث بندگي است و تاثيرشان سيطره زمان و مکان را درمي نوردد
و آن گاه که مي‌روند، بازهم آرام و آهسته و بنده وار،
رفتن شان حفره‌اي‌ بزرگ بر جاي مي‌گذارد و انگار اين ريسمان ميان زمين و ملکوت،
برچيده مي‌شود. اما خوب که بنگري، آن چه از خود به جاي گذاشته‌اند،
وراي حرف و سخن، نقشه‌اي‌ است براي چگونه زيستن.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

زندگي پير طريقت...

نام «آيت ا... محمد تقي بهجت»، عجين شده است با تصويري از چهره‌اي‌ آرام، آسماني و خندان.
نام او را با عرفان، سلوک و کرامات همراه مي‌کنند.
با اين همه، اين تنها بخشي از شخصيت بزرگ آيت ا... است؛ بخشي کوچک از همه آنچه که
آن مرد نحيف و مهربان و عارف در خود داشت. او را بايد در اين ايام که ايام بال گشودن اوست دوباره ديد.
از وراي همه آن چه درباره اش گفته‌اند و مي‌گويند. «آيت ا... محمد تقي بهجت»،
زاده 1334 هجري قمري در روستاي فومن استان گيلان است.

او گام‌هاي نخست تحصيل را در مکتب خانه فومن برداشت و تا سال 1348 هجري قمري
که ادبيات عرب را به اتمام رساند در همان جا ماند.

پس از آن بود که براي تکميل دروس حوزه، راهي کشور عراق و شهر کربلا و پس از آن ساکن نجف اشرف شد
و از حضور استادان بزرگي چون آقا ضياء عراقي، ميرزاي نائيني، شيخ محمد حسين غروي اصفهاني
و ديگران بهره برد. اما گمشده‌اش را در جاي ديگري يافت.

در 17 سالگي و زماني که با عالم و عارف بزرگوار، سيد علي قاضي آشنا شد،
توانست آن چه را که روح جست وجوگرش به دنبال آن است بيابد.

پس از گذران روزهاي تحصيل، سرانجام در1364 هجري قمري مصادف با 1324 خورشيدي به ايران بازگشت
و در قم رحل اقامت افکند و از محضر استاداني چون آيت ا... کوه کمره‌اي‌ و آيت ا... بروجردي بهره‌ها برد.

آن چه که‌امروز از آيت ا... بهجت مي‌شناسيم، ثمره سال‌ها صبر و جهاد روحي آن حضرت بود.
هيچ انسان بزرگي، ناگهان و بدون صبر بر مشقت‌ها و سختي‌ها به بزرگي نمي‌رسد،
چه رسد به بزرگي روح. زندگي اش حديث همين سختي بود که با لذت بندگي به سرور و بهجت مي‌رسيد.
سرانجامِ جسم او نيز، رفتن بود، به تاريخ 27 ارديبهشت 1388.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

زواياي پنهان يک روح متعالي

بعضي آدم‌ها را نبايد در چارچوب بسته ذهن محدود انساني مان بسنجيم.
بايد فراتر رفت و ابعاد پيدا و پنهان او را ديد. گاه برخي حالات و مقامات آدمي از نظر دور مي‌ماند
و برخي پررنگ تر و بزرگ تر پرداخته مي‌شود.

در زندگي آيت ا... بهجت ابعاد گوناگوني را بايد شناخت:
نخست مراتب و مقامات توحيدي، پس از آن مکتب عرفاني و تربيتي و آن گاه در مرتبه سوم
و آخر بايد به سراغ آثار وجودي و کرامات رفت.

رفتن به سراغ کرامات و معجزات، بدون شناخت مقامات نخست، آدم‌ها را به لغزشي بزرگ مي‌کشاند.
تا جايي که هر فعل غريبه و عجيب را آثار الهي مي‌داند و هر عرفان دروغين و کاذبي را عرفان اصيل.

با اين همه شايد از آن روي که مردم علاقه‌اي‌ دروني به اين گونه موضوعات دارند،
اين بُعد از شخصيت آدم‌هاي‌ بزرگ بيش از همه ابعاد و حتي مهم تر از آن‌ها مورد توجه قرار مي‌گيرد.

فرض ديگر آن است که وادي مقامات توحيدي و عرفاني و تربيتي سخت تر به دست مي‌آيند و انسان،
راه آسان مي‌جويد. اما مسلم است که بدون شناخت نخستين وادي‌هاي‌
توحيدي، عرفاني، عملي و تربيتي، افتادن در وادي شناخت
کرامات و معجزات راه به جايي نمي‌برد.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

در جاده سلوک عارفانه

آيت ا... راه و رسم سلوک را خوب مي‌دانست.
هم سلوک ظاهري را که توسل و ذکر و زيارت دائم است و هم سلوک باطني را که مسيرش جاده تقواست.

از همين روي بود که همواره پروردگار را حاضر و ناظر مي‌ديد و در برابرش تسليم مطلق بود.
ائمه معصومين(ع) در نگاهش جايگاهي بس بزرگ داشتند. تا حد ممکن،
هر روز به زيارت حضرت فاطمه معصومه(ص) مشرف مي‌شدند
و هر زمان که ممکن بود با رعايت ادب حضور، قدم در حريم امام رئوف(ع) مي‌گذاشتند.

در همه حال از گفتن ذکر فارغ نبودند.
تقوا ملکه‌اي‌ بود که در روح و جان شان حکومت مي‌کرد و ديگران را نيز به حکومت همين ملکه مي‌خواندند.
هم فقيه احکام دين بودند و هم فقيه در اعتقادات، اخلاق و عرفان.
اما همواره بيش از آن که با زبان به کسي راه و رسمي بياموزند،
با عملشان، عمل کردن را به ياد مي‌آوردند.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

یک عمر بیداری یک عمر عبـادت

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مریم مرتضوی-

کرامت او را در شفای مریض و چشم برزخی و طی‌الارض و موت اختیاری جست‌وجو نکنید؛
هرچند با وجود اینکه همیشه کتمان می‌کرد، احتمالا همه این کرامت‌ها را داشت.

كرامتش را در سخنان حكيمانه و رفتار روزمره‌اش ببينيد؛
نمازش، تشرف روزانه‌اش به حرم حضرت معصومه(س)،
نماز جعفرطيار و زيارت جامعه و عاشوراي همراه با صدلعن و صدسلام هر روزه‌اش،
حسن معاشرت با مردم و ذكر دائمش، روزه‌هاي مستحبي و عبادت مداومش، شب‌زنده‌داري‌هايش،
مجلس‌هاي روضه هفتگي‌اش، ساده‌زيستي و دنياگريزي‌اش و همه رفتار و سكناتش.

كم‌گو و گزيده‌گو بود ولي هرچه مي‌گفت حكمتي بود كه از دل نوراني بر زبانش جاري مي‌شد.

اينطور بود كه علامه جعفري(ره) به پسرايشان توصيه كرده بود:
«عالم را گشته‌ام و همين يك نفر باقي مانده. پس براي نسل آينده امانتدار باش و هرچه مي‌گويد ثبت كن.»

شناختن تمام ابعاد شخصيتي و زندگي آيت‌الله محمدتقي بهجت(ره) در ظرفيت اين صفحات نمي‌گنجد
اما براي آشناشدن با گوشه‌اي از سبك زندگي خانوادگي و اجتماعي اين عارف كامل
و عبدصالح خدا، چندساعتي را به منزل ايشان در قم رفتيم.

خانواده آيت‌الله بهجت با خوشرويي پذيراي ما شدند
و فرزند دوم ايشان حجت‌الاسلام والمسلمين علي بهجت با دقت و حوصله
به سؤالات ما پاسخ دادند تا در ششمين سالگرد
رحلت آن بزرگوار با بخشي از سبك زندگي ايشان آشنا شويم.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

يكي از خصلت‌هاي بارز آيت‌الله بهجت اين بود كه هم در علم فقه و اجتهاد
و هم در عرفان و سلوك معنوي به درجات بسيار بالايي رسيده بود.
اين ويژگي‌ها از چه زماني و طي چه مسيري در وجود ايشان شكل گرفت؟

براي رسيدن به پاسخ اين پرسش بايد به زندگي او از دوران كودكي توجه كنيم.
آيت‌الله بهجت از همان دوران كودكي‌اش همنشين وارستگان بود، نه همبازي كودكان؛

يعني به جاي اينكه با كودكان مشغول بازي و سرگرمي باشد، به سراغ بزرگان علم و دين مي‌رفت.
او در شهر فومن به دنيا آمده بود و تا حدود 14سالگي‌اش در اين شهر زندگي كرد.
تقريبا 10سال داشت كه در نماز عارف آن شهر، حالات عجيبي مشاهده مي‌كرد.

اين به آن مفهوم است كه خودش داراي كمالاتي در نماز بود و مي‌توانست اوج عرفاني عارف
پير شهر را در نمازش ببيند و درك كند. در تحصيلاتش هم آنقدر با سرعت پيش رفت
كه بزرگان و اساتيد به پدرش پيشنهاد كردند كه او را براي ادامه تحصيل،
به كربلا بفرستد تا از اساتيد بزرگ آن شهر هم درس بگيرد.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

مگر شخصيت و روحيه ديني پدر و مادرش چگونه بود
كه فرزند آنها از همان كودكي به مقامات معنوي رسيده بود؟

پدرش، كربلايي محمود بهجت، يكي از افراد سرشناس و مورد اعتماد مردم شهر و بزرگان بود.
شغل او پختن نوعي كلوچه بود كه در مغازه‌اي آنها را مي‌فروخت.
البته در شعر و ادب هم تبحر داشت و اشعار بسيار خوبي در مدح اهل‌بيت عليهم‌السلام سروده است.

آيت‌الله بهجت هيچ وقت اهل تعريف و تمجيد از خود و خانواده‌اش نبود.
من هم اين نكته را نمي‌دانستم كه كدام شعرها را سروده است،
تا اينكه يك روز در منزل در حال خواندن روزنامه‌اي بودم و شعر مشهوري در آن ديدم و خواستم
آن را براي آيت‌الله بهجت كه مشغول ذكر گفتن بود، بخوانم.
پس با صداي نسبتا بلندي كه او بشنود خواندم: «امشبي را شه دين در حرمش مهمان است/ مكن ‌اي صبح طلوع»

همان موقع ادامه اين شعر را به درستي خواند و گفت:
«اين شعر را مرحوم پدرم سروده است.»

بعد از آن هم كنجكاو شدم تا بقيه اشعار مرحوم كربلايي بهجت را جمع‌آوري كنم،
تا اينكه مدتي پيش مجموعه شعر ايشان با عنوان «مكن ‌اي صبح طلوع» منتشر شد.

مادرش هم از خانواده متدين و از اهالي شهر فومن بود.
او در امور ديني دقت زيادي داشت، هر روز قرآن مي‌خواند
و حتي حاج آقا مي‌فرمودند كه هر روز در فاصله ميان خانه تا مسجد، سوره ياسين را تلاوت مي‌كرد.
شايد اين خصلت حاج‌آقا هم به مادرش رفته بود كه حتي در فاصله ميان خانه تا مسجد
و حرم مطهر حضرت معصومه(س) از دعا و نيايش ساكت نمي‌ماند
و در راه زيارت عاشورا و دعاهاي ديگر را مي‌خواند.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

ماجرايي درباره نحوه تولد ايشان مطرح شده كه در دوران نوجواني پدرش،
نويد اين تولد مبارك به او داده شده بود؛ ماجرا از چه قرار بود؟

پدرش در دوران نوجواني و سال‌ها قبل از اينكه ازدواج كند و صاحب فرزند شود،
به بيماري سختي مبتلا شده بود كه حكيمان از درمان او عاجز شده بودند.

در همان حال بيماري، رويايي را ديد كه شخصي مي‌گفت:
« رهايش كنيد، او پدر محمدتقي است.»
بعد از اينكه از حالت‌رؤيا بيرون آمد، حالش بهتر شده بود.

تا اينكه چند سال بعد از ازدواج به ياد آن‌رؤيا مي‌افتد و نام پسر سومش را «محمدتقي» مي‌گذارد.
اما اين فرزند تقريبا 7 ساله بود كه در استخر آبي افتاده و از دنيا مي‌رود.
پدر كه دليل اين مرگ را نمي‌دانست، مدتي حيران بود. مدتي بعد يك‌بار ديگر خداوند فرزندي به او مي‌دهد
و باز هم نامش را «محمدتقي» مي‌گذارد.
اين فرزند همان آيت‌الله بهجت است.

اما حاج آقا هيچ وقت به‌طور مستقيم به اين ماجرا اشاره نكرد.
يك‌بار شخصي از او پرسيد: «شما همان شخصي هستيد كه در‌رويا نويد تولدش را به پدرش دادند؟»
و حاج آقا با زيركي جواب داد: «شايد منظور همان محمدتقي باشد كه در 7 سالگي از دنيا رفت.»
اين جواب در واقع تأييد سخن او بود.
چون نگفت نمي‌دانم و با ارجاع ذهن مخاطب به كودك ديگري، سؤال را از خودش دور كرد.
البته اين خصلت هميشگي حاج آقا بود كه همه موارد معنوي
و اوج عرفاني خودش را كتمان مي‌كرد.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

اشاره كرديد كه حاج آقا حدود 14سالگي به كربلا رفت.
اين هجرت در آن سن كم با چه انگيزه‌اي انجام شد؟

عطش و شوق به آموختن علم دين و كسب مقامات معنوي او را راهي اين سفر كرد.
به اين نكته بايد توجه شود كه حاج آقا وقتي شانزده‌ماهه بود،
مادرش را از دست داد. بعد از آن تا 14سالگي كه راهي كربلا شد،
با پدر و خواهر و برادرهايش زندگي مي‌كرد.

خودش تعريف كرده بود كه وقتي كودك بود، يك‌بار با زنان و بچه‌هاي اقوام به زيارت امامزاده‌اي رفته بودند
كه گفته مي‌شد اگر كسي در آنجا سنگي را در دست بگيرد و آرزويي كند،
درصورت حركت سنگ آرزويش برآورده خواهد شد.

حاج‌آقا هم در همان حال و هواي كودكي سنگي را در كف دستش مي‌گذارد و مي‌گويد:
آيا من كربلا مشرف مي‌شوم؟
و خودش تأكيد مي‌كرد كه «با گفتن اين سؤال، سنگ به قاعده در كف دست چرخيد.»
مدتي بعد هم در 14سالگي راهي كربلا شد
و چند سال در آن شهر به تحصيل علم و معرفت مشغول بود.