خانه و خانواده و آراستگي ظاهري همسران براي يكديگر

[شهیده]

خانه و خانواده و آراستگي ظاهري همسران براي يكديگر

نويسنده: فاطمه طائبي اصفهاني


چكيده:

از امام علي (عليه السلام) روايت گرديده است كه:« ان الله جميل و يحب الجمال و يحب ان يري اثر نعمه علي عبده» در دنياي كنوني كه آمارها بيش ترين علل و عوامل مستقيم و يا غير مستقيم افزايش طلاق در ميان خانواده ها را عدم تعامل سازنده و مفيد ميان زن و شوهر بيان مي كند، اهميت آيات و روايات بر زيبائي و آراستگي زنان و شوهران براي يكديگر در محيط خانه و خانواده معلوم مي شود؛‌ چرا كه بعضي مردان با مشاهده و ديدن، عواطف و احساسات برانگيخته مي شوند.
از اين رو، زن موظف است در حالتي باشد كه شوهر وي به زني ديگر گرايش نيابد و استمتاع نجويد.

اگر اين تمايلات جنسي در خانه و به شكل صحيح و محبت آميز تامين نشود به اشكال مختلف در جامعه خود را نشان مي دهد و فساد و تباهي اجتماعي را به دنبال خواهد داشت. پيامبر اسلام ( صلي الله عليه و آله وسلم) فرمودند: «خير النساء التي تسره اذا نظر...» «بهترين زنان آن است كه وقتي مرد به او نگرد مسرور شود...» يا ابي جعفر (عليه السلام): « قال لا ينبغي للمراه ان تعطل نفسها و لو تعلق في عنقها قلاده...» امام صادق(ع) در حديثي بر مزين بودن زن به زيور آلات حتي اگر به وسيله يك گردنبند باشد، ‌تاكيد نموده اند.

... اما ممكن است گفته شود دين مبين اسلام كه به آراستگي زنان براي شوهران اينقدر اهميت داده است آيا به مردان هم در اين باره سفارشاتي دارد؟! آيا عدم توجه مردان به آراستگي در مقابل همسرانشان هم، ‌موجب فساد و تباهي اجتماعي خواهد شد؟ فقط به عنوان نمونه به حديثي در اين باره اشاره خواهد شد:
« و دخل الحسن بن الجهم علي ابي الحسن موسي بن جعفر ع و قد اختضب بالسواد فقال ان في الخضاب اجرا و الخضاب و الهيئه مما يزيد الله عز وجل في عفه النساء و لقد تركت نساء العفه بترك ازواجهن التهيئه» امام هفتم در اين حديث به ههمين مطلب اشاره دارند كه آراستگي مردان و زيبا نمودن خودشان موجب اجر و پاداش و عفيف ماندن همسرانشان است و عدم آراستگي مردان و عدم توجه آنها به آمادگي در مقابل همسرانشان موجب بي عفتي و بي مبالاتي زنان خواهد شد.
در اين مقاله ابتدا معناي وفق براي بيان معيارهاي زندگي موفق و پس از آن به يكي از اين معيارها كه آراستگي متقابل زوجين براي يكديگر است با توجه به روايات وارده، ‌اشاره خواهد شد؛ اين بحث در دو بخش آراستگي زنان و آراستگي مردان بيان مي شود. اما به دليل اينكه در كتابها، مقالات و سخنرانيها بيشتر به آراستگي زنان سفارش مي شود لذا در اين مجال به آراستگي مردان بيشتر توجه شده است.

كليد واژه:

موفق، ‌آراستگي، سرور
براي بيان معيارهاي زندگي موفق لازم است ابتدا معناي موفق و در واقع وفق را در لغت بررسي نماييم.

[شهیده]

الوفق:

كل شيء متسق متفق علي تيفاق واحد و منه: الموافقه في [معني] المصادفه و الاتفاق (فراهيدي، 1410 ه. ق، ‌ج 5، ‌ص:225) و ( ابن منظور، ‌1414 ه. ق، ‌ج10، ‌ص :382) الوفق: المطابقه بين الشيئين. (راغب اصفهاني، ‌1412 ه.ق، ‌ص :878 و ص 877) راغب در معناي وفق موافقت بين دو چيز را بيان مي كند و ميگويد: اتفق لفلان خير، و اتفق له شر.
و التوفيق نحوه لكنه يختص في التعارف بالخير دون الشر. البته راغب مي گويد: توفيق عرفا در معناي خير و نيكي به كار مي رود. چنانچه خداوند متعال مي فرمايد: و ماتوفيقي الا بالله (هود/88)
وفق (بر وزن فلس) مطابقت ميان دو چيز.
راغب آن را بكسر واو گفته است الا حميماً ‌و غساقا. جزاء وفاقا (نباء:25 و 26) وفاق مصدر از براي فاعل است يعني (جزاء موافقا) در التبيان ذيل آيه« ان يريدا اصلاحا يوفق الله بينهما نساء:35» چنين آمده است: اصل التوفيق الموافقه، ‌و هي المساواه في امر من الامور.
و التوفيق هو اللطف الذي يتفق عنده فعل الطاعه، ‌و التوفيق بين نفسين هو الاصلاح بينهما، ‌و الاتفاق في الجنس و المذهب المساواه بينهما، ‌و الاتفاق في الوقوع كرميه من غير رام لمساواتهما نادرا. (طوسي، ‌بي تا، ‌ج3، ‌ص :192)
در مجمع البيان ذيل همان آيه چنين آمده است:
توفيق:
موافقت و مساوات در امري از امور، لطف خداوند نسبت به انسان براي انجام كاري پسنديده، ‌اصلاح ميان زن و شوهر (مترجمان، 1360 ه. ش، ‌ج 5، ص:138) با توجه به مطالب فوق اين نتيجه حاصل مي شود كه در بيان معيارهاي زندگي موفق به دنبال ملاكهايي براي تطابق اعضاي خانواده و در راس آن مطابقت همسران با يکديگر هستيم؛
يکي از اين ملاکها، با در نظر گرفتن نكات ديني و روانشناسي، ‌آراستگي زن و شوهر در مقابل يكديگر مي باشد؛ كه در اين مقاله بررسي خواهد شد.

[شهیده]

آراستگي زنان

يكي از مواردي كه آراستگي زن براي مرد از مفهوم آن به دست مي آيد، ‌در احاديث زير مي باشد: پيامبر اسلام( صلي الله عليه و آله و سلم): « خير النساء من تسرك اذا ابصرت...»
پيامبر اسلام (ص): «بهترين زنان شما آن است كه وقتي به او نگري تو را مسرور كند...» (هيثمي، ‌1402 ه. ق، ‌ج 4ص 273؛ ‌شوكاني، ‌بي تا، ‌ج 3 ص642؛ ‌پيماني، ‌1385 ه. ش، ‌ص 395)
پيامبر اسلام(ص):
« خير النساء التي تسره اذا نظر...» « بهترين زنان آن است كه وقتي مرد به او نگرد مسرور شود...» ( پيماني، 1385 ه. ش، ‌ص 395) « خير النساء... امراه تسرك اذا نظرت اليها...» (ابن عساكر، 1400 ه.ق، ‌ج10 ص514)
ابتدا بايد بدانيم كه سرور در لغت به چه معنايي است:
السرور: الفرح( فراهيدي، ‌1410 ه. ق، ‌ج7، ‌ص :187) و (طريحي، ‌1375 ه. ش. ج3، ص:330)
يراد ظهور حاله باطنيه خالصه عن الانقباض و الكدورات و التالمات. (مصطفوي، ‌1360 ه. ش، ج5، ص 105)
السرور، ما ينكتم من الفرح (راغب اصفهاني، ‌1412 ه.ق، ص 404) سرور عبارت است از شادي خالص پوشيده در دل. (قرشي، 1371 ه. ش، ج3، ‌ص :253)
يكي از مثالهاي قرآني سرور آيه زير مي باشد:« و ينقلب الي اهله مسرورا» ( سوره الانشقاق(84): آيه 9)
شيخ طوسي مي فرمايد: اي فرحا مستبشرا (طوسي، ‌بي تا، ج10، ‌ص :310) اهل ايمان بسوي بهشت جوار رحمت خواهند توجه نمود و بر اهل خانواده كه بر حسب مشيت و فضل پروردگار براي هر يك از آنان مقرر شده وارد خواهند شد در حالي كه قلب آنان را مسرت فرا گرفته است.
(حسيني همداني، 1404، ‌ه.ق، ‌ج18، ص 59؛ ‌مترجمان، ‌1360 ه. ش، ‌ج26، ص :396)
بحث لغوي سرور و ارتباط آن با بحث ما به طور كلي بيانگر اين مطلب است كه آراستگي زن براي همسرش موجب شادي قلب او مي شود و اين شادماني داراي شرط خالص بودن و مكتوم بودن، ‌خواهد بود.
اين دو حديث و امثال اين احاديث كه در منابع حديثي بسيار ديده مي شود احتمالاً ‌به آراستگي ظاهري زن نظر دارد چرا كه اگر فقط باطن و اخلاق نيكوي زن را در نظر مي داشت بدون نگاه كردن به او، ‌همين طور كه مردي، ‌اخلاق و رفتار همسرش را مدنظر مي گرفت، او را شاد نموده و سرور قلبي وي را مي افزود اما اينكه تاكيد بر ابصرت، ‌نظر و.. شده بيانگر اين است كه وقتي به ظاهر او مي نگرد بر سرور او افزوده شود.
چرا كه با تمام آن خستگي هاي صبح تا به حال و اثرات آن خارج خواهد شد و همان سرور براي او حاصل خواهد گشت.

[شهیده]

اقسام آراستگي براي خانم ها را به طور مختصر در اين قسمت ها بررسي مي شود:


1)خوش بويي:

از رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) در مورد حق شوهر بر زن پرسيده شد، ‌حضرت فرمودند: «... فتطيب باطيب طيبها...»( كليني، ‌1388، ‌ه. ق، ‌ج5، ‌ص508) (يكي از علائم) آن است كه به بهترين بوي خود را خوش بو كند.
اسلام كه به عدم استعمال عطر براي نامحرمان تاكيد دارد چرا كه بوي خوش، ‌تحريك كننده و لذت بخش است، ‌درباره خوش بو بودن محرم ترين محرمان يعني همسران براي يكديگر، ‌تاكيدات فراوان دارد.
اين مسئله يكي از موارد مهندسي فرهنگي اسلام در نهاد خانواده است كه در مقابل منع كردن يك مسئله، براي آن جايگزين دارد.
البته استعمال عطر و بوي خوش براي زنان بايستي در محيط خانه و خانواده باشد و بكارگيري عطر براي خارج از خانه به جهت عوارض نامطلوب صحيح نمي باشد.

2)آرايش دست و صورت:

اين كار هم فقط در محيط خانه و خانواده و براي همسر سفارش شده است و از اينكه زنان عفيفه بخواهند آرايش خود را در معرض ديد نامحرمان قرار دهند منع شده اند.

3) آرايش مو:

محمد بن علي بن الحسين قال: قال الصادق عليه السلام: « لا ينبغي للمراه ان تعطل نفسها و لو ان تعلق في عنقها قلاده و لا ينبغي لها ان تدع يدها من الخضاب و لو ان تمسحها بالحناء مسحا و ان كانت مسنه» (كليني، ‌1388 ه. ق، ج:5 ص509) حضرت حتي به زنان مسن هم آرايش با حنا را سفارش مي نمايند.